Redactie

Dat is feitelijk de uitdaging tegen de achtergrond van het gelijkheidsbeginsel, Europees recht en taakdifferentiatie.

Het Facebook bericht van de VBV hierover in juli zorgde voor commotie en boosheid bij de andere deelnemers aan de zoektocht naar een oplossing voor de verschillen tussen de diverse vormen van  brandweer en brandbestrijding in ons land.

Na de vakantie en na overleg blijf ik toch in de Denktank. Zo blijven wij in het belang van onze achterban en alle andere Brandweer Vrijwilligers in ons land constructief meedenken, op zoek naar een toekomstbestendige brandweer met een volwaardige rol voor Brandweer Vrijwilligers.

Bij die zoektocht zijn voor de VBV de volgende zaken van groot belang:

• Als Vrijwilligers maar één specialisme mogen uitoefenen dan vragen wij om een zo breed mogelijke algemene taakomschrijving op alle verschillende onderdelen.
• Vooral het taakveld brandbestrijding verdient daarbij aandacht. Alleen basisbrandbestrijding woningbrand en daarmee vergelijkbare typen incidenten is wat de VBV betreft niet voldoende.
• In complexe verzorgingsgebieden waar de brandbestrijding nu door Vrijwilligers wordt gedaan, moet worden bezien of arbeidstijden wetgeving niet de volgende wetsovertreding wordt voor Vrijwilligers die in hun hoofdberoep gecombineerd met brandweertaken in de problemen komen. Ook in die situaties pleiten wij voor behoud van Vrijwilligheid als basis.

Deze zaken zullen wij inbrengen in de Denktank. Verder zullen wij in gesprek blijven met onze achterban. Velen zijn inmiddels ongerust of er wel een toekomst is voor Vrijwilligheid bij de brandweer. Wij zijn ervan overtuigd dat alle betrokken partijen dit willen. De uitdaging zit wat de VBV betreft in de volwaardige taakinhoud en een zo groot mogelijk aandeel van Vrijwilligers bij de brandweerzorg in Nederland.

Daarvoor zullen wij ons maximaal inzetten, zowel in de Denktank als daarbuiten.

Daar kunnen onze leden en alle Vrijwilligers bij de brandweer op rekenen. Nu en in de toekomst.

Marcel Dokter
Voorzitter

De toekomst van de Brandweer Vrijwilliger

De brandweer moet haar organisatievorm veranderen om niet in strijd met Europese regels te handelen. Dat was vorig jaar de uitkomst van een onderzoek en “second opinion” door mensen met veel verstand van juridische zaken.

Er moest een groter verschil worden gemaakt tussen beroeps-brandweermensen en Vrijwilligers. Voor de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) was dat een lang gekoesterde wens omdat er inmiddels een aantal vormen van Vrijwilligheid zijn die, als er iets mis gaat, heel vervelende gevolgen heeft voor de Vrijwilligers in kwestie. Het gaat dan om de gekazerneerde Vrijwilliger en de geconsigneerde Vrijwilliger. Eigenlijk zijn dit vormen van arbeid waar het vangnet van doorbetaling bij ziekte en de verzekering tegen arbeidsongeschiktheid ontbreekt.

Er werd een Denktank ingericht met een aantal mensen (burgemeesters, directeuren veiligheidsregio’s, brandweer commandanten en functionarissen van het ministerie J&V) die een plan gingen maken hoe de vernieuwde brandweer organisatie er uit moet zien. De VBV wilde graag een rol bij die planvorming. Niet praten over Vrijwilligers maar met Vrijwilligers. Op aandringen van verschillende fracties in de Tweede Kamer lukte dat uiteindelijk. Zo mocht ik dan onlangs op 19 juni voor het eerst mee vergaderen in de Denktank op het Stadskantoor in Dordrecht. Hoewel de Denktank vanwege Covid-19 geruime tijd had stil gelegen was een Werktank wel verder gegaan met het uitwerken en door ontwikkelen van een denkrichting die ook al in een tweetal bijeenkomsten in het land met brandweermensen (helaas geen Vrijwilligers) was besproken. In de vergadering van de Denktank heb ik onze zorgen over onderdelen van de denkrichting ingebracht. Vooral de vrees voor tweederangs brandweermensen wanneer vrijwilligers als gevolg van de voorgestelde taakdifferentiatie het brandweerwerk dat zij al jaren naar volle tevredenheid doen niet meer volledig en volwaardig uit kunnen voeren.

Na terugkoppeling aan het bestuur van mijn ervaring in de Denktank en door diverse meldingen van ongeruste VBV leden die reageerden op de twee informatie bijeenkomsten, heeft de VBV met een groep leden en het bestuur de doorontwikkelde denkrichting bestudeerd en daarover een memo opgesteld.

Vooral daar waar de denkrichting voorstelt om hoogbouw en industriebrand niet een basisbrandweertaak te maken maar specialistisch werk, ziet de VBV een groot probleem. Dit komt namelijk in veel verzorgingsgebieden voor. Het zal ervoor zorgen dat Vrijwilligheid verder onder druk komt te staan of dat Vrijwilligers alleen nog basis brandbestrijding en specialistische brandbestrijding kunnen doen. Ook het overnemen van de leiding van een Vrijwillig bevelvoerder door een beroeps bevelvoerder bij een specialistisch incident vindt de VBV een onmogelijke keuze. Er worden verschillen gemaakt om een juridisch probleem op te lossen die het systeem brandweer op gespannen voet zetten met invulling door Vrijwilligers. Daar is de VBV tegen.

Begin juli heeft VBV bestuurslid Jack Kusters de belangrijkste knelpunten gemeld aan de Werktank met het verzoek die zaken mee te nemen in de uitvraag die in september in de veiligheidsregio’s moet plaatsvinden. Op 13 juli hebben wij onze memo naar de Denktank gestuurd met daarin onze zorgen en mogelijke veranderingen.

De reactie die wij kregen was dat het te laat was (let op binnen 4 weken na de eerste deelname van de VBV aan een Denktank vergadering) en dat taakdifferentiatie noodzakelijk is. Ook zagen wij maar weinig terug van onze inbreng bij de Werktank. Toen er daarna een scherp Facebook bericht van de VBV verscheen op woensdag 14 juli waren de rapen gaar. De VBV was onbetrouwbaar en de voorzitter van die club moet in de hoek worden gezet.

Weer gaat het over de “tone of voice” die niet deugt in plaats van over de inhoud van onze argumenten.

Ondertussen reageren Brandweer Vrijwilligers uit het hele land zeer enthousiast. “Eindelijk iemand die het voor ons opneemt” en “super dat de VBV deze onzalige voorstellen afwijst”. De reacties zijn talrijk want in no time was het bericht 25000 keer gezien. Bijna zonder uitzondering positieve reacties van mensen die al jaren klaar staan om op elk moment van de dag anderen te gaan helpen. Zij zijn blij dat de VBV hun stem laat horen aan de plannenmakers.

Dit zal de VBV blijven doen, het geluid van “de gewone Brandweer Vrijwilliger” laten horen. Zij zijn niet op zoek naar gelijke beloning voor hetzelfde werk. Zij zijn de groep mensen die goed opgeleid en geoefend in de meest bijzondere omstandigheden anderen in hun eigen leefomgeving helpt en ondersteunt. Dat doen zij vol trots op het werk en op elkaar. Zo maakten zij een systeem dat al vele tientallen jaren, ver voor de regionalisering, prima functioneert en door de burgers van ons land steevast als beste overheidsdienst wordt gewaardeerd.

Voor die groep zetten wij ons in, niet op zoek naar de populariteitsprijs, want die hebben Brandweer Vrijwilligers al en ik ben er trots op dat al veertig jaar te zijn!

De VBV zat nooit op het pluche en daar zijn wij ook niet naar op zoek. Wel willen wij een eerlijke kans om de argumenten voor behoud van een volledige en volwaardige taakinhoud van de Vrijwillige brandweer in te brengen.

Als het kan in de Denktank die daarvoor een voorstel moet doen. Als dat niet kan dan zullen wij dat vanaf de zijlijn doen. Daar kunnen alle 19000 Brandweer Vrijwilligers in ons land op rekenen, nu en in de toekomst.

Marcel Dokter

Voorzitter.

Over de brandweer van morgen en vandaag

De Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) heeft in de afgelopen periode met enige regelmaat opmerkingen geplaatst bij plannen van veiligheidsregio’s als het gaat om de inrichting van de repressieve brandweerzorg. Vooral als het gaat om plannen waarin de slagkracht van de brandweer wordt teruggebracht naar uitsluitend kazernes met maar één brandweerauto (tankautospuit). Vervolgens wordt in die plannen dan vaak de opkomsttijd van de tweede brandweerauto (tankautospuit) op 15 minuten genormeerd en zo wordt volgens die regionale plannen dan een voldoende solide brandweerzorg opgebouwd.

Op bovenstaande manier wordt de brandweer volgens de VBV alleen nog maar georganiseerd voor het kleinste maatgevende incident, de woningbrand zonder slachtoffers. Bij dit incident zijn wij dan met 8-10 minuten ter plaatse. Bij alle andere (grotere) incidenten komen wij dan met te weinig of als het er niet meer toe doet. Voor deze constatering baseert de VBV zich op de leidraad repressieve basisbrandweerzorg. Daarin staat per incidenttype met hoeveel voertuigen en hoe snel de brandweer ter plaatse moet zijn. Omdat deze leidraad haaks staat op al die regionale plannen is er inmiddels het stempel vervallen opgeplakt. De VBV is van mening dat de noodzaak van de inhoud van de leidraad repressieve basisbrandweerzorg tot op de dag van vandaag en morgen actueel is en navolging verdient. Tot er een ander vakinhoudelijk solide normenkader verschijnt dat de leidraad kan vervangen zullen wij daarom vasthouden aan de conclusies en aanbevelingen van deze leidraad.

De inzetvoorstellen van de leidraad voorzien in een opkomsttijd en aantal brandweerauto’s dat nodig is bij de risico’s in een bepaald type object. Zo moet de eerste en tweede Tankautospuit (TS) een opkomsttijd hebben van 8 minuten voor een woongebouw waar niet-zelfredzame mensen wonen of verblijven. Voor een ziekenhuis geldt in de nachtsituatie dat zowel de eerste als tweede brandweerwagen (TS) binnen 8 minuten ter plaatse moeten zijn. Hetzelfde geldt voor een verzorgingstehuis. Op basis van deze aanwijzingen waren veel brandweerkorpsen in ons land uitgerust met twee tankautospuiten. Zij zorgden voor veiligheid die wij eigenlijk hoopten niet nodig te hebben. Gelukkig branden ziekenhuizen en verzorgingstehuizen niet zo vaak maar de brandweerorganisatie was goed voorbereid.

De rekenmeesters van de veiligheidsorganisaties nieuwe stijl gebruiken het feit dat de tweede brandweerauto (TS) niet vaak nodig is geweest als rechtvaardiging voor het wegbezuinigen ervan. Omdat de leidraad repressieve brandweerzorg als vervallen is verklaard lijkt alles dik in orde en blijft de brandweerzorg voldoende solide en veilig aldus de plannenmakers. Opkomsttijden worden ondertussen als minder belangrijk gekenmerkt. Het gaat veel meer om de kwaliteit van de geboden hulpverlening. Met mooie tabellen en grafieken wordt vervolgens aangetoond dat ook dat dik in orde is. Verder wordt bij deze plannen het credo brandweer over morgen opgevoerd. Een programma dat zal leiden tot minder branden en minder slachtoffers. Zo zijn de plannen sluitend en kan het “overtollige” brandweermaterieel stilletjes verdwijnen.

De VBV vindt deze manier van organiseren bijzonder onverstandig en uiteindelijk ook gevaarlijk voor zowel burgers als brandweermensen. Wij moeten ons blijven voorbereiden. Juist ook voor zaken die weinig voorkomen. De huidige crisis en pandemie, waar wij ook maar matig op waren voorbereid, onderstreept die noodzaak. Daarom zullen wij opnieuw aan de minister van Justitie en Veiligheid vragen om aandacht te blijven houden voor een solide brandweer organisatie en in actie te komen daar waar plannen zijn die de veiligheid van burgers en brandweerpersoneel onvoldoende serieus nemen.

Ook de Inspectie Justitie en Veiligheid zullen wij benaderen met een brief. Want wij zien dat de adviezen en aanbevelingen van de Inspectie de afgelopen jaren door de regionale plannenmakers met enige regelmaat aan de brandweerlaars zijn gelapt. Hoewel wij ons ook vaak afvragen of die plannenmakers wel brandweerlaarzen hebben.

Soms wordt er zelfs door het bestuur van de veiligheidsregio besloten dat de aanbevelingen niet passen in het regionaal beleid en dat zij er daarom niets mee zullen doen. Het is volgens ons de hoogste tijd dat de Inspectie in actie komt en daadkracht toont.

Ondertussen zal de VBV blijven ijveren voor een daadwerkelijk solide brandweer die tijdig handelend kan optreden bij kleine en grote maatgevende incidenten. Daar kunt u de VBV aan houden, vandaag en morgen.

Marcel Dokter
voorzitter