Blijft de Brandweer Vrijwilliger bestaan?

De minister van Justitie en Veiligheid vindt vrijwilligheid bij de brandweer een groot goed.  Het Veiligheidsberaad (de club van burgemeesters) noemt het zo kenmerkende element voor de brandweerorganisatie in Nederland, vrijwilligheid, een belangrijk aspect van de Nederlandse samenleving in zijn algemeenheid en van de brandweer in het bijzonder. Helaas laat eerder onderzoek zien dat de huidige situatie niet kan worden gehandhaafd.

De huidige situatie die in strijd is met Europese wetgeving is volgens de VBV door diezelfde bestuurders gecreëerd. Door Brandweer Vrijwilligers structureel en planmatig voor kazernediensten te laten werken. In menig brandweerkazerne is dan vaak een groep mensen aanwezig waarbij de één een salaris verdient en de ander een vrijwilligersvergoeding ontvangt voor hetzelfde werk. Ook het consigneren met allerlei verschillende roosters en dat dan “gewoon” vrijwillig noemen heeft ervoor gezorgd dat vrijwilligheid bij de brandweer ten onder dreigt te gaan omdat er eigenlijk al jaren wordt gefraudeerd door de overheid.

In het verleden is al onderzocht en geadviseerd om werk en vrijwilligheid bij de brandweer zuiver van elkaar te scheiden. Daarbij werd voorgesteld om modellen als kazernering en consignatie aan te merken als werk. Alleen het model van vrije instroom, de pieper gaat en dan ga je naar de brandweer, aan te merken als vrijwilligheid. Is de vrijwilliger niet in de buurt van de kazerne of is het alarm op dat moment niet te combineren met werk of privé, dan komt de vrijwilliger niet.

De Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers heeft steeds gezegd dat die pure vorm van vrijwilligheid bij de brandweer moet worden gekoesterd. Dit zijn de vrijwilligers waarvoor wij het opnemen. Het is prima als deze vrijwilligers er ook voor kiezen om brandweerwerk te gaan doen in de vorm van kazernediensten of als geconsigneerd piketfunctionaris maar, dan is hij of zij geen vrijwilliger. Het is dan werk waarvoor een fulltime of parttime arbeidscontract moet worden afgesloten.

Nu de eerste producten van de denktank zichtbaar worden lijkt het erop dat wij naar bovenstaand model gaan met een helder onderscheid tussen werk en vrijwilligheid. Dus dat is een prima ontwikkeling.

Helaas lijkt dit heldere onderscheid alleen niet voldoende.

Om voldoende onderscheid te maken schijnt ook een taak differentiatie tussen beroeps en vrijwillig aanstaande te zijn. Voor deze differentiatie is de VBV op haar hoede want daardoor dreigt het ontstaan van eersterangs en tweederangs brandweermensen.

Dat is iets waar vrijwilligers bij de brandweer helemaal niet op zitten te wachten.

Morgen, 16 december worden de vakorganisaties voor beroepspersoneel en de VBV als belangenbehartiger voor de vrijwilligers geïnformeerd over de denkrichting en de vervolgstappen van de denktank die nu in het kader van de rechtspositie gaan worden gezet. Wij zullen dan aandacht vragen voor juist het aspect dat volgens onze achterban zwaar weegt: “Een volwaardige taakomschrijving voor de Brandweervrijwilliger”.

Helaas werden wij in het eerste traject van dit proces en dat wat is bedacht niet betrokken, maar wij zullen er voor blijven pleiten dat de Brandweer Vrijwilliger blijft bestaan maar dan wel op basis van volwaardigheid en niet als tweederangs hulpverlener. Daar kunt u op rekenen, nu en in de toekomst.

Marcel Dokter
Voorzitter