De toekomst van de Brandweer Vrijwilliger
De brandweer moet haar organisatievorm veranderen om niet in strijd met Europese regels te handelen. Dat was vorig jaar de uitkomst van een onderzoek en “second opinion” door mensen met veel verstand van juridische zaken.
Er moest een groter verschil worden gemaakt tussen beroeps-brandweermensen en Vrijwilligers. Voor de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) was dat een lang gekoesterde wens omdat er inmiddels een aantal vormen van Vrijwilligheid zijn die, als er iets mis gaat, heel vervelende gevolgen heeft voor de Vrijwilligers in kwestie. Het gaat dan om de gekazerneerde Vrijwilliger en de geconsigneerde Vrijwilliger. Eigenlijk zijn dit vormen van arbeid waar het vangnet van doorbetaling bij ziekte en de verzekering tegen arbeidsongeschiktheid ontbreekt.
Er werd een Denktank ingericht met een aantal mensen (burgemeesters, directeuren veiligheidsregio’s, brandweer commandanten en functionarissen van het ministerie J&V) die een plan gingen maken hoe de vernieuwde brandweer organisatie er uit moet zien. De VBV wilde graag een rol bij die planvorming. Niet praten over Vrijwilligers maar met Vrijwilligers. Op aandringen van verschillende fracties in de Tweede Kamer lukte dat uiteindelijk. Zo mocht ik dan onlangs op 19 juni voor het eerst mee vergaderen in de Denktank op het Stadskantoor in Dordrecht. Hoewel de Denktank vanwege Covid-19 geruime tijd had stil gelegen was een Werktank wel verder gegaan met het uitwerken en door ontwikkelen van een denkrichting die ook al in een tweetal bijeenkomsten in het land met brandweermensen (helaas geen Vrijwilligers) was besproken. In de vergadering van de Denktank heb ik onze zorgen over onderdelen van de denkrichting ingebracht. Vooral de vrees voor tweederangs brandweermensen wanneer vrijwilligers als gevolg van de voorgestelde taakdifferentiatie het brandweerwerk dat zij al jaren naar volle tevredenheid doen niet meer volledig en volwaardig uit kunnen voeren.
Na terugkoppeling aan het bestuur van mijn ervaring in de Denktank en door diverse meldingen van ongeruste VBV leden die reageerden op de twee informatie bijeenkomsten, heeft de VBV met een groep leden en het bestuur de doorontwikkelde denkrichting bestudeerd en daarover een memo opgesteld.
Vooral daar waar de denkrichting voorstelt om hoogbouw en industriebrand niet een basisbrandweertaak te maken maar specialistisch werk, ziet de VBV een groot probleem. Dit komt namelijk in veel verzorgingsgebieden voor. Het zal ervoor zorgen dat Vrijwilligheid verder onder druk komt te staan of dat Vrijwilligers alleen nog basis brandbestrijding en specialistische brandbestrijding kunnen doen. Ook het overnemen van de leiding van een Vrijwillig bevelvoerder door een beroeps bevelvoerder bij een specialistisch incident vindt de VBV een onmogelijke keuze. Er worden verschillen gemaakt om een juridisch probleem op te lossen die het systeem brandweer op gespannen voet zetten met invulling door Vrijwilligers. Daar is de VBV tegen.
Begin juli heeft VBV bestuurslid Jack Kusters de belangrijkste knelpunten gemeld aan de Werktank met het verzoek die zaken mee te nemen in de uitvraag die in september in de veiligheidsregio’s moet plaatsvinden. Op 13 juli hebben wij onze memo naar de Denktank gestuurd met daarin onze zorgen en mogelijke veranderingen.
De reactie die wij kregen was dat het te laat was (let op binnen 4 weken na de eerste deelname van de VBV aan een Denktank vergadering) en dat taakdifferentiatie noodzakelijk is. Ook zagen wij maar weinig terug van onze inbreng bij de Werktank. Toen er daarna een scherp Facebook bericht van de VBV verscheen op woensdag 14 juli waren de rapen gaar. De VBV was onbetrouwbaar en de voorzitter van die club moet in de hoek worden gezet.
Weer gaat het over de “tone of voice” die niet deugt in plaats van over de inhoud van onze argumenten.
Ondertussen reageren Brandweer Vrijwilligers uit het hele land zeer enthousiast. “Eindelijk iemand die het voor ons opneemt” en “super dat de VBV deze onzalige voorstellen afwijst”. De reacties zijn talrijk want in no time was het bericht 25000 keer gezien. Bijna zonder uitzondering positieve reacties van mensen die al jaren klaar staan om op elk moment van de dag anderen te gaan helpen. Zij zijn blij dat de VBV hun stem laat horen aan de plannenmakers.
Dit zal de VBV blijven doen, het geluid van “de gewone Brandweer Vrijwilliger” laten horen. Zij zijn niet op zoek naar gelijke beloning voor hetzelfde werk. Zij zijn de groep mensen die goed opgeleid en geoefend in de meest bijzondere omstandigheden anderen in hun eigen leefomgeving helpt en ondersteunt. Dat doen zij vol trots op het werk en op elkaar. Zo maakten zij een systeem dat al vele tientallen jaren, ver voor de regionalisering, prima functioneert en door de burgers van ons land steevast als beste overheidsdienst wordt gewaardeerd.
Voor die groep zetten wij ons in, niet op zoek naar de populariteitsprijs, want die hebben Brandweer Vrijwilligers al en ik ben er trots op dat al veertig jaar te zijn!
De VBV zat nooit op het pluche en daar zijn wij ook niet naar op zoek. Wel willen wij een eerlijke kans om de argumenten voor behoud van een volledige en volwaardige taakinhoud van de Vrijwillige brandweer in te brengen.
Als het kan in de Denktank die daarvoor een voorstel moet doen. Als dat niet kan dan zullen wij dat vanaf de zijlijn doen. Daar kunnen alle 19000 Brandweer Vrijwilligers in ons land op rekenen, nu en in de toekomst.
Marcel Dokter
Voorzitter.