Over de brandweer van morgen en vandaag

De Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) heeft in de afgelopen periode met enige regelmaat opmerkingen geplaatst bij plannen van veiligheidsregio’s als het gaat om de inrichting van de repressieve brandweerzorg. Vooral als het gaat om plannen waarin de slagkracht van de brandweer wordt teruggebracht naar uitsluitend kazernes met maar één brandweerauto (tankautospuit). Vervolgens wordt in die plannen dan vaak de opkomsttijd van de tweede brandweerauto (tankautospuit) op 15 minuten genormeerd en zo wordt volgens die regionale plannen dan een voldoende solide brandweerzorg opgebouwd.

Op bovenstaande manier wordt de brandweer volgens de VBV alleen nog maar georganiseerd voor het kleinste maatgevende incident, de woningbrand zonder slachtoffers. Bij dit incident zijn wij dan met 8-10 minuten ter plaatse. Bij alle andere (grotere) incidenten komen wij dan met te weinig of als het er niet meer toe doet. Voor deze constatering baseert de VBV zich op de leidraad repressieve basisbrandweerzorg. Daarin staat per incidenttype met hoeveel voertuigen en hoe snel de brandweer ter plaatse moet zijn. Omdat deze leidraad haaks staat op al die regionale plannen is er inmiddels het stempel vervallen opgeplakt. De VBV is van mening dat de noodzaak van de inhoud van de leidraad repressieve basisbrandweerzorg tot op de dag van vandaag en morgen actueel is en navolging verdient. Tot er een ander vakinhoudelijk solide normenkader verschijnt dat de leidraad kan vervangen zullen wij daarom vasthouden aan de conclusies en aanbevelingen van deze leidraad.

De inzetvoorstellen van de leidraad voorzien in een opkomsttijd en aantal brandweerauto’s dat nodig is bij de risico’s in een bepaald type object. Zo moet de eerste en tweede Tankautospuit (TS) een opkomsttijd hebben van 8 minuten voor een woongebouw waar niet-zelfredzame mensen wonen of verblijven. Voor een ziekenhuis geldt in de nachtsituatie dat zowel de eerste als tweede brandweerwagen (TS) binnen 8 minuten ter plaatse moeten zijn. Hetzelfde geldt voor een verzorgingstehuis. Op basis van deze aanwijzingen waren veel brandweerkorpsen in ons land uitgerust met twee tankautospuiten. Zij zorgden voor veiligheid die wij eigenlijk hoopten niet nodig te hebben. Gelukkig branden ziekenhuizen en verzorgingstehuizen niet zo vaak maar de brandweerorganisatie was goed voorbereid.

De rekenmeesters van de veiligheidsorganisaties nieuwe stijl gebruiken het feit dat de tweede brandweerauto (TS) niet vaak nodig is geweest als rechtvaardiging voor het wegbezuinigen ervan. Omdat de leidraad repressieve brandweerzorg als vervallen is verklaard lijkt alles dik in orde en blijft de brandweerzorg voldoende solide en veilig aldus de plannenmakers. Opkomsttijden worden ondertussen als minder belangrijk gekenmerkt. Het gaat veel meer om de kwaliteit van de geboden hulpverlening. Met mooie tabellen en grafieken wordt vervolgens aangetoond dat ook dat dik in orde is. Verder wordt bij deze plannen het credo brandweer over morgen opgevoerd. Een programma dat zal leiden tot minder branden en minder slachtoffers. Zo zijn de plannen sluitend en kan het “overtollige” brandweermaterieel stilletjes verdwijnen.

De VBV vindt deze manier van organiseren bijzonder onverstandig en uiteindelijk ook gevaarlijk voor zowel burgers als brandweermensen. Wij moeten ons blijven voorbereiden. Juist ook voor zaken die weinig voorkomen. De huidige crisis en pandemie, waar wij ook maar matig op waren voorbereid, onderstreept die noodzaak. Daarom zullen wij opnieuw aan de minister van Justitie en Veiligheid vragen om aandacht te blijven houden voor een solide brandweer organisatie en in actie te komen daar waar plannen zijn die de veiligheid van burgers en brandweerpersoneel onvoldoende serieus nemen.

Ook de Inspectie Justitie en Veiligheid zullen wij benaderen met een brief. Want wij zien dat de adviezen en aanbevelingen van de Inspectie de afgelopen jaren door de regionale plannenmakers met enige regelmaat aan de brandweerlaars zijn gelapt. Hoewel wij ons ook vaak afvragen of die plannenmakers wel brandweerlaarzen hebben.

Soms wordt er zelfs door het bestuur van de veiligheidsregio besloten dat de aanbevelingen niet passen in het regionaal beleid en dat zij er daarom niets mee zullen doen. Het is volgens ons de hoogste tijd dat de Inspectie in actie komt en daadkracht toont.

Ondertussen zal de VBV blijven ijveren voor een daadwerkelijk solide brandweer die tijdig handelend kan optreden bij kleine en grote maatgevende incidenten. Daar kunt u de VBV aan houden, vandaag en morgen.

Marcel Dokter
voorzitter