De zaak Nils (ECLI:NL:GHSHE:2019:2106), hoe kwam het zover?
Bij de ‘modernisering’ van de rechtspositieregeling voor Brandweer Vrijwilligers in 2009 werd de VBV door de onderhandelingspartijen op procedurele gronden buiten spel gezet. Wel mocht na het afsluiten van het onderhandelingsakkoord de VBV meewerken aan een onderzoek naar de positionering van de Brandweer Vrijwilliger ten opzichte van de in het land gehanteerde bedrijfsvoeringsmodellen voor de inzet van de Vrijwilliger. Het resultaat van dit onderzoek werd in 2011 opgeleverd. In het onderzoeksrapport zijn de conclusies en aanbevelingen keurig in begrijpelijk Nederlands geformuleerd. Zo ook de aanbeveling om te komen tot een rechtspositioneel onderscheid tussen Vrijwilligers en parttimers. Maar het rapport en de aanbevelingen verdwenen helaas in een diepe la.
De veiligheidsregio Limburg-Noord heeft in de keuze voor haar bedrijfsvoeringsmodel in ieder geval geen rekening gehouden met de aanbevelingen uit het rapport, zo blijkt uit de bittere ervaring van Vrijwillig brandweerman Nils, een betrokken burger met een uitgesproken plichtsbesef en een passie om mensen in nood te helpen. Echter, deze achtenswaardige eigenschappen zijn Nils duur komen te staan.
De korpsleiding in de veiligheidsregio Limburg-Noord heeft klaarblijkelijk geen gehoor gegeven aan de oproep van het Algemeen Bestuur in haar vergadering van 9 mei 2014 om rekening te houden met de rechtspositie van Vrijwilligers bij de inzet van SIV’s. Althans dat valt nergens uit op te maken.
In de betreffende vergadering van het Algemeen Bestuur van de veiligheidsregio Limburg-Noord op 9 mei 2014 werd bij agendapunt 7 gevraagd in te stemmen met de Visie brandweervrijwilligers 2.0, de visie repressie 2.0 en het dekkingsplan 2.0.
Omdat Nils, als Vrijwillig brandweerman, maar ook als kostwinner van een gezin met 4 kinderen, zo lelijk in de kou is komen te staan, zoomen we in op de Visie brandweervrijwilligers 2.0. Daarin staat namelijk de volgende vraag centraal: ‘’In welke rol, positie en met welke wederzijdse verwachtingen worden vrijwilligers bij de afdeling brandweer van de Veiligheidsregio Limburg-Noord ingezet, zodat in de nabije toekomst continue en verantwoorde brandweerzorg gegarandeerd wordt in de regio Limburg-Noord?’’ Het stuk lezend wordt er een fors beroep gedaan op de loyaliteit, de flexibiliteit en het verantwoordelijkheidsgevoel van de Brandweer Vrijwilliger. Dit wordt bevestigd in een fragment uit een begeleidend animatiefilmpje; “om brandweerzorg te garanderen gaan we Vrijwilligers inroosteren en inplannen op de kazerne, of op oproep vanuit thuis.” Over een bijbehorende, passende, maar vooral rechtvaardige rechtspositieregeling rept het stuk echter niet.
Zo deed Nils tevergeefs een beroep op doorbetaling van zijn loon nadat hij begin november 2018 plotseling door een hersentumor arbeidsongeschikt raakte. Terwijl voor alle (burger)werknemers een doorbetaling bij ziekte vanzelfsprekend is, vielen de structurele inkomsten uit de diensten als SIV-chauffeur weg, simpelweg omdat hij als Brandweer Vrijwilliger de ambtenarenstatus heeft. Naast de ellende in medisch opzicht, is er nu ook ingrijpende financiële ellende in het gezin van Nils. Wij vinden het jammer dat de veiligheidsregio Limburg-Noord niet iets coulanter met werknemer Nils is omgegaan. Zo had veel onnodig leed kunnen worden voorkomen.
Nu ook minister Grapperhaus met een brief de Tweede Kamer heeft geïnformeerd dat de huidige inrichting en werkwijze ten aanzien van Vrijwilligheid bij de brandweer binnen het bestaande juridische kader niet behouden kan blijven, dienen er stappen te worden genomen. De minister zegt in zijn brief zich hard te willen maken de lokaal verankerde betrokkenheid van Vrijwilligers bij de brandweer te behouden.
Dat behoud begint met een fatsoenlijke en rechtvaardige bejegening van betrokken burgers die bereid zijn noodhulp te verlenen.
Wordt vervolgd.