Tweede Kamer der Staten-Generaal
Ter attentie van de Vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

Datum              : 20 december 2017
Onderwerp      : Algemeen Overleg Nationale veiligheid, crisisbeheersing en brandweerzorg

Geachte leden van de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid, beste Kamerleden,

Met meer dan gemiddelde interesse hebben we de verkiezingen en de formatiebesprekingen gevolgd. De Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (hierna VBV) mag zich immers al jarenlang verheugen in een warme belangstelling vanuit de Tweede Kamer voor haar doelstellingen. Dat is en blijft voor ons een grote eer. Dat geldt uiteraard ook voor de persoonlijke contacten met Kamerleden, waarbij we steeds een luisterend oor vinden voor onze inbreng ten aanzien van het vak en het vrijwilligerschap bij de brandweer, hetgeen zich dikwijls heeft vertaald in Kamervragen, moties of amendementen.

Daar willen we nu, 20 december, uitgerekend op de dag van ons 10 jarig bestaan, toch nog even bij stilstaan en u allen hartelijk bedanken voor het in ons gestelde vertrouwen. Ook zijn we ingenomen met de keus van het kabinet om in het regeerakkoord te voorzien in extra ondersteuning voor politie en brandweer in het werken met vrijwilligers. Daar wil de VBV, als erkend belangenbehartiger en gesprekspartner, graag een constructieve bijdrage aan leveren.

Uiteraard blijven we u ook graag op de hoogte houden van ontwikkelingen die het vrijwilligerschap bij de brandweer raken. De agenda voor het komende Algemeen Overleg geeft ons aanleiding om u met een inhoudelijke reactie te informeren over onze standpunten en opvattingen.

Keuring brandweerpersoneel
De minister meldt in zijn brief (29517, nr. 136) dat het Landelijk Overleg Brandweerspecifieke Arbeidsvoorwaarden (LOBA) opdracht heeft gegeven aan Brandweer Nederland voor een evaluatie van het Periodiek Preventief Medisch Onderzoek (PPMO). De VBV, Brandweer Nederland, en de bonden hebben in de begeleidingsgroep ‘evaluatie PPMO’ beelden met elkaar gedeeld en zijn daarover het gesprek met elkaar aangegaan. Desgevraagd heeft de VBV haar bevindingen en aanbevelingen opgenomen in een reactie aan de begeleidingsgroep. Voor ons is duidelijk dat het PPMO niet meet wat het zou moeten meten. Bovendien is de VBV van mening dat het PPMO zorgt voor een verhoogd risico op blessures en uitval. Dat is niet in het belang van onze brandweermensen en de paraatheid op de posten. Ook wij zien daarom uit naar het resultaat van de besprekingen in het LOBA.

Wet normalisering rechtspositie ambtenaren en de positie van de Brandweer Vrijwilliger
De repressieve brandweerzorg en rampenbestrijding in Nederland drijft op 19.000 Brandweer Vrijwilligers. Het is duidelijk dat zonder de gepassioneerdheid en het verantwoordelijkheidsgevoel van deze Vrijwilligers, maar ook de unieke voorwaarden die voor deze Vrijwilligers gelden, het huidige niveau van brandweerzorg in Nederland bijna onmogelijk wordt. Het aan moeten gaan van een arbeidsovereenkomst met en door die Vrijwilligers in de strikte zin van het woord, druist niet alleen in tegen het grondbeginsel van het vrijwilligerschap, maar zou de brandweerzorg ook onbetaalbaar maken. Het is dus van het grootste belang de voorwaarden voor dit deel van de brandweer en deze vorm van vrijwilligerschap in goede harmonie, samen met deze vrijwilligers, vast te leggen. De komst van de Wet normalisatie rechtspositie ambtenaren maakt het noodzakelijk de positie en de voorwaarden en arbeidsomstandigheden van de Brandweer Vrijwilliger te herijken en voor de toekomst vast te leggen. Daarover gaan we graag met uw Kamer en de verantwoordelijke departementen in overleg (lees hier alvast onze zienswijze).

Onderzoek naar beleving brandweerpersoneel en brandweerstatistiek
In mei en juni van dit jaar deden bijna 9000 van de 23.000 repressieve brandweermensen mee aan dit onderzoek. De VBV is gelukkig met deze grote deelname vanuit het werkveld. De resultaten zijn daarmee representatief en betrouwbaar en liggen nu voor in gedetailleerde rapportages. De betrokken partijen, waaronder de VBV, zijn uitgenodigd om het landelijk beeld te interpreteren en er een reactie op te geven. Wanneer het onderzoek naar de brandweerstatistiek is afgerond, worden de resultaten in maart 2018 aangeboden aan het Veiligheidsberaad. Als u daarna in een volgend Algemeen Overleg het rapport met de minister gaat bespreken komen we daar vanzelfsprekend bij u op terug.

Het onderzoek naar de brandweerstatistiek verloopt stroef. Omdat betrouwbare en actuele gegevens van eminent belang zijn voor het brandveiligheidsbeleid heeft de VBV, samen met het CBS, het ministerie van VenJ en Brandweer Nederland van 2011 tot en met 2014 gewerkt aan het verbeteren van de brandweerstatistiek. Dat werk lijkt nu vergeefs. Het CBS gaat nog tot en met 2018 voorzien in het aanleveren van cijfers. Daarna is het afgelopen. Momenteel vindt er een strategische discussie plaats over welke partij straks gaat voorzien in de maatschappelijke behoefte aan gevalideerde cijfers. Onze voorkeur gaat uit naar een samenstel van CBS (onafhankelijkheid en data-expertise) en IFV (vakinhoudelijke expertise).

Betrokkenheid gemeenteraden bij de veiligheidsregio’s
Gemeenteraden voelen zich vaak buiten spel gezet. In veel gevallen is het budgetrecht veranderd in een budgetplicht en krijgen gemeenten minder brandweerzorg voor meer geld. Een voorbeeld daarvan is het verdwijnen van veel materieel en personeel uit kazernes en het generiek verhogen van opkomsttijden voor hele gebieden, terwijl dat niet is toegestaan. Hoewel ze op basis van artikel 3a van de Wet veiligheidsregio’s daartoe zijn aangewezen, krijgen gemeentebesturen onvoldoende inzicht in de overschrijdingen van de opkomsttijden en de slagkracht van de brandweer bij kwetsbare objecten in hun gemeente, terwijl ze daar wel verantwoordelijk voor zijn. Het dichten van dit ‘democratisch gat’ kan – wat ons betreft – maar op één plek en dat is in uw Kamer.

Onderzoek Inspectie JenV naar inrichting repressieve brandweerzorg
De VBV heeft in de aanloop naar het onderzoek naar de inrichting van de repressieve brandweerzorg signalen afgegeven in de richting van de Inspectie over de kwaliteit van de brandweerzorg in sommige regio’s. Het onderzoek is nu in een afrondende fase belandt en de VBV is door de directie van de Inspectie JenV uitgenodigd voor een gesprek op 18 januari 2018 om ons te informeren over de onderzoeksresultaten. Wij komen na dit gesprek en de reactie van de minister op de resultaten, graag weer bij u terug.

Tot slot
Wij zijn gaarne bereid om over het bovenstaande een toelichting te geven en wensen u een constructief overleg met de minister tijdens het komende Algemeen Overleg.

Met vriendelijke groeten en in afwachting van uw reactie.

Namens de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers.

Marcel Dokter
voorzitter

Tel. 06-51272859
E-mail: marcel.dokter@brandweervrijwilligers.nl