Tweede Kamer der Staten-Generaal
Ter attentie van de Vaste Kamercommissie Veiligheid en Justitie
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Datum : 29 juni 2017
Onderwerp : Algemeen Overleg Nationale veiligheid, crisisbeheersing en brandweerzorg
Geachte leden van de vaste Kamercommissie Veiligheid en Justitie, beste Kamerleden,
De agenda voor het Algemeen Overleg Nationale veiligheid, crisisbeheersing en brandweerzorg van aanstaande donderdag eindigt met vuurwerk. In figuurlijke zin uiteraard. Met uw permissie willen wij er in dit memo graag mee beginnen.
Het bericht van EenVandaag en NH-Nieuws dat veiligheidsregio’s voor miljoenen aan extern personeel inhuren terwijl er stevig bezuinigd wordt op het primaire proces, de noodhulp aan de burgers, is bij veel Brandweer Vrijwilligers ingeslagen als een bom.
Ook gemeenteraden, die hun zienswijze op de begroting en jaarstukken van de veiligheidsregio moeten geven, voelen zich machteloos en in de mangel genomen. Een raadslid in Hoorn wist onlangs in 1.54 minuut zeer treffend te verwoorden waar tonnen aan salarissen voor ingevlogen experts voor werden uitgegeven. Er werd zelfs een column met de titel ‘Onbetaalbare veiligheid’ aan gewijd. Maar grappig is het natuurlijk allerminst. Wij kunnen het ook niet meer uitleggen.
De begroting en jaarstukken van veiligheidsregio’s zijn doorgaans zo transparant als matglas, visitatiecommissies bewieroken elkaars kwaliteitsbeleid en de wettelijk toezichthouders zitten er met de neus bovenop. Alles lijkt ‘koek en ei’ totdat media, de VBV of klokkenluiders de kat de bel aanbinden en zaken voor het voetlicht brengen. Echter, niemand grijpt in. Een constatering die wij al eerder met uw Kamer deelden.
Ondertussen lijkt het doemscenario van de lege kazernes en volle kantoren zich onder onze ogen te voltrekken;
http://www.rijnmond.nl/nieuws/142257/Brandweer-onderzoekt-aanrijtijd-brand-Hellevoetsluis
http://www.rijnmond.nl/nieuws/143308/Brandweer-Hellevoetsluis-opnieuw-in-opspraak
http://www.bndestem.nl/brabant/vrijwillige-brandweer-in-gevaar-korps-niet-altijd-inzetbaar~a477c219/
http://www.tubantia.nl/tubbergen/frustraties-bij-brandweer-tubbergen-race-om-plekje-in-voertuig-tot-ie-vol-is~af938b9d/ http://www.tubantia.nl/tubbergen/eppink-raakt-heilige-vuur-kwijt-motivatie-brandweer-tubbergen-daalt~aae9d7fc/
http://www.tubantia.nl/dinkelland/brandweer-onder-vuur-na-cafebrand-ootmarsum~ab1505c5/
http://www.tubantia.nl/dinkelland/blussen-cafe-de-poort-ootmarsum-begon-pas-na-20-minuten~a00a717c/
http://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2131692/Brandweer-te-laat-bij-grote-brand-in-Berg-en-Dal
http://www.gelderlander.nl/berg-en-dal/brandweer-te-laat-bij-grote-brand-in-berg-en-dal~aae9a3f2/
http://www.ad.nl/utrecht/brandje-blussen-op-200-meter-van-kazerne-lukt-niet~a24c5887/
http://www.dvhn.nl/groningen/Te-weinig-mankracht-voor-brandweer-in-Stadskanaal-22185454.html
Daarnaast blijkt uit recente cijfers van het NIVRE dat in 2016 zich in ons land het hoogst aantal miljoenenbranden hebben voorgedaan sinds de registratie van deze branden in 1998. Het aantal dodelijke slachtoffers bij woningbranden was in 2016 het hoogst sinds 2008 zo blijkt uit onderzoek door het IFV. Een causaal verband tussen deze cijfers en de ontwikkelingen in de veiligheidsregio’s kunnen wij niet onderbouwd aantonen maar het is ook zeker niet denkbeeldig.
Onderzoek naar beleving brandweerpersoneel en brandweerstatistiek
Het Veiligheidsberaad gaf in 2016 opdracht om een onderzoek uit te laten voeren naar de feiten over de brandweerorganisaties in Nederland en naar de beleving en tevredenheid van brandweermensen, zowel beroeps als vrijwilligers. We krijgen dus binnenkort allemaal een betrouwbaar inzicht in de beleving op de werkvloer als de resultaten van het belevingsonderzoek bekend zullen worden gemaakt.
Voor wat betreft de onafhankelijke en deskundige verzameling van betrouwbare en gevalideerde statistische gegevens die inzichtelijk maken hoe de brandweer op een aantal belangrijke thema’s presteert, zijn we minder enthousiast en maken we ons ernstige zorgen over het feit dat het CBS na dit jaar stopt met de brandweerstatistiek. Temeer omdat we geruime tijd met alle betrokken partijen gezamenlijk hebben gewerkt aan de verbetering van de Brandweerstatistiek.
Waarom? We geven graag een schrijnend voorbeeld:
Voor het invoeren van de verplichte keuring voor alle brandweerpersoneel werd aangegeven dat de keuring een bedreiging zou kunnen zijn voor vrouwen en Vrijwilligers, maar dat resultaten dat zouden moeten uitwijzen. Om gevalideerde uitspraken te kunnen doen is in 2014 een ‘basisdataset’ vastgesteld. Inmiddels heeft het IFV geconstateerd dat “het ontbreken van eenduidig verzamelde en geregistreerde data, de onvolledigheid van databestanden en de geconstateerde verschillen in testomstandigheden en protocolvastheid maken dat de resultaten van een statistische analyse op voorhand onbetrouwbaar is”.
Ondertussen vallen vrouwen en Vrijwilligers ‘bij bosjes’ af omdat bij de betreffende keuring geen rekening gehouden wordt met geslacht en leeftijd. De test normering is voor iedereen gelijk. Andere vergelijkbare organisaties zoals defensie en politie daarentegen houden bij de keuring wel rekening met geslacht en leeftijd.
We willen niet dat te hoge fysieke eisen de diversiteit van de brandweersector beperken. Want (goede teams van) brandweermensen beschikken over meer kwaliteiten dan alleen de fysieke! Daarom ondersteunen wij een van onze vrouwelijke leden die een verzoek heeft ingediend bij het College voor de rechten van de mens.
Waterhulpverlening (bij rampen en crises)
Wij zijn enigszins verbaasd over de mededeling van minister Blok dat de organisatie van de landelijke regie en coördinatie, om adequaat voorbereid te zijn op de bovenregionale inzet van de reddingsvloot bij grootschalige overstromingen, door de veiligheidsregio’s als gemeenschappelijke taak is belegd bij het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV). Van een landelijke regie en coördinatie, om adequaat voorbereid te zijn op ongevallen met slachtoffers onder water, is immers geen sprake.
Zo heeft de regio Utrecht 7 parate duikteams en moet de regio Gelderland-Zuid het zonder duikteam stellen.
Tot slot
We hebben uw Kamer willen informeren over ontwikkelingen die ons ernstige zorgen baren omdat hierdoor de Vrijwilligheid bij – en de paraatheid van de brandweer in Nederland ernstig onder druk staan. Wij hopen dat ze door uw Kamer en/of een nieuwe regering van een passende oplossing worden voorzien en gaan daarover graag met u in gesprek.
Met vriendelijke groeten en in afwachting van uw reactie.
Namens de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers.
Marcel Dokter
voorzitter
Tel. 06-51272859
E-mail: marcel.dokter@brandweervrijwilligers.nl