Met het presenteren van onrustbarende toekomstplannen, waarin een viertal brandweerkazernes gaan verdwijnen en 14 kazernes een uitgekleed takenpakket krijgen toebedeeld, heeft het bestuur en de korpsleiding van de veiligheidsregio Noord-Holland-Noord (VRNHN) zich terecht de woede van veel van haar Brandweer Vrijwilligers op de hals gehaald. De beoogde organisatorische wijzigingen raken het fundament van vrijwilligheid en doen geen recht aan de onmisbare pijler die brandweer vrijwilligers zijn voor de fysieke en maatschappelijke veiligheid in hun directe omgeving. De emoties die het voorgenomen besluit los maken zijn terecht en meer dan normaal. De VBV steunt alle betrokken vrijwilligers bij het opkomen voor veiligheid in hun omgeving en het behouden van de brandweervrijwilligheid. Daarom is het bestuur van de VBV voornemens om woensdagavond 1 juni aanstaande om 19.30 uur in Wieringerwerf in een veilige omgeving de plannen met haar achterban te gaan bespreken. Leden, maar ook niet-leden zijn vanzelfsprekend van harte welkom.
Enkele overwegingen
De directeur van de VRNHN geeft aan voor ‘pijnlijke keuzes’ te zijn gesteld en zegt ‘tientallen experts vanuit de veiligheidsregio en brandweerorganisatie’ te hebben betrokken bij de totstandkoming van de plannen. Maar bij de Brandweer Vrijwilligers begrijpt niemand deze plannen. In de plannen ontbreekt niet alleen een navolgbare brandweerkundige motivering die voldoet aan vigerende kwaliteitscriteria voor de brandweerzorg. De plannen bevatten ook geen eenduidige en toetsbare normen voor de snelheid, de paraatheid, de capaciteit en de werkdruk van de brandweer, zoals die zijn voorzien in de nieuwe systematiek voor ‘Gebiedsgerichte Opkomsttijden’. Daarmee duikt de veiligheidsregio Noord-Holland-Noord nog verder onder het wettelijk vastgestelde minimum niveau voor de brandweerzorg en kunnen burgers, instellingen en bedrijven niet meer vertrouwen op adequate brandweerzorg. De Inspectie Justitie en Veiligheid constateerde immers al eerder dat de normtijden voor de opkomst van de brandweer in de VRNHN niet overal konden worden gehaald en dat de plannen van de regio slechts in beperkte mate voldoen aan de wettelijke vereisten.
De vraag is ook of de voorgaande (op bezuinigingen gebaseerde) doorontwikkelingen in de VRNHN hebben geleid tot de beloofde verbeteringen? Wij denken van niet. Simpelweg omdat de geclaimde verbeteringen niet inzichtelijk worden gemaakt. Het is bovendien de vraag in hoeverre het Algemeen Bestuur en de korpsleiding van de VRNHN de vereiste transparantie in acht nemen bij de verantwoording over de geleverde brandweerzorg. Gemeentebesturen die verantwoordelijk zijn voor de lokale veiligheid krijgen een beleidsplan met mooie vergezichten voorgeschoteld, maar inzicht in de feitelijke prestaties en organisatie van de brandweerzorg bieden de plannen niet.
Ook in de Tweede Kamer werd de minister van JenV om uitleg gevraagd over de consequenties van de bezuinigingen in de VRNHN. Op de vraag of het klopt dat er in de afgelopen jaren, sinds de grote bezuinigingsronde van 2015, in totaal 11 tankautospuiten, 14 personeel/materieelvoertuigen, 17 motorspuitaanhangers en 35 dienstbussen/-auto’s en 150 vrijwilligers uit de sterkte zijn geschrapt, gaf de VRNHN aan de getallen in deze vraag niet te herkennen. Dat is zeer opmerkelijk. Want in de ‘verbeterplannen’ van de VRNHN uit 2015 zijn de beoogde ‘verbeter maatregelen’ in termen van materieel en personeel per gemeente immers keurig gedocumenteerd. Getalsmatig leidt dat tot de hiervoor genoemde opsomming. Dat maakt het wegcijferen van de eigen feiten nogal opmerkelijk.
Opmerkelijk is ook het feit dat uit een memo van 17 mei jl. aan de gemeenteraad van Hollands Kroon blijkt dat volgens de VRNHN de kazerne in Slootdorp geen toegevoegde waarde heeft. Terwijl in 2021 in een memo aan de gemeenteraad de VRNHN goed onderbouwd aangeeft dat de aanwezigheid van een kazerne in Slootdorp noodzakelijk is. Daarnaast zien we nog opmerkelijke verschillen tussen de lezing van de korpsleiding en de beschrijving van de situatie op kazernes door verschillende postcommandanten. Zo schetst de postcommandant van de brandweer in Ursem een beter toekomstperspectief dan de korpsleiding. Voor de postcommandant zijn de plannen een raadsel. De vrijwilligers zijn verbijsterd dat ‘hun’ kazerne vanaf begin 2025 niet meer mag uitrijden.
Bijzonder is ook dat uit de reacties blijkt dat postcommandanten, vrijwilligers en de gemeenteraden kennelijk niet zijn betrokken bij de ontwikkeling van het toekomstperspectief voor hun kazernes en verschraling van de brandweerzorg in hun gemeenten. Voor wat betreft het takenpakket zijn verschuivingen in specialismen op kazerneniveau denkbaar. Maar om brandweerkazernes te sluiten en het handelingsperspectief (het verlenen van adequate brandweerzorg) van 14 kazernes zo ingrijpend op de schop te nemen vinden wij ongepast en een grote bedreiging voor de veiligheid van burgers en brandweermensen in de regio Noord-Holland-Noord. Daarom is het bestuur van de VBV voornemens om woensdagavond 1 juni aanstaande om 19.30 uur in Wieringerwerf de plannen met haar achterban te gaan bespreken.