Redactie

Plannen voor herstructurering en minder brandweerkazernes in Zeeland?

Opinie

De gemeente Kapelle bijt de spits af!

Op de website van de PZC verscheen op 17 juli ’22 een bericht met de titel: ‘Onrust bij brandweer over mogelijke samenvoeging korpsen Wemeldinge en Kapelle’. In dat bericht staat dat de twee brandweerkorpsen allerlei verhalen hebben gehoord over het samenvoegen van de twee kazernes met een nieuwe gemeentewerkplaats, waardoor er dus één kazerne zou moeten verdwijnen. Het gaat hier echter niet alleen om geruchten. Het gaat óók niet om de onrust onder de brandweermensen, maar vooral om de consequenties van dit plan voor de inwoners van de gemeente Kapelle en die van Wemeldinge in het bijzonder. Het plan tot samenvoegen vormt naar ons oordeel een onnodige bedreiging voor het professioneel en slagvaardig optreden van de brandweer en daarmee de veiligheid van zowel burgers als brandweerpersoneel.

Tijdens het vragenuurtje (agendapunt 5) in de vergadering van de Kapelse gemeenteraad van 12 juli ’22 werd duidelijk dat het geruchtencircuit over de samenvoeging en de beoogde locatie al een tijdje op gang is. De vraag dringt zich op waarom, ondanks de toezegging in december 2021 en de gevoeligheden, de gemeenteraad en de brandweervrijwilligers niet eerder zijn geïnformeerd over dit plan? De vrijwilligers zijn immers de ervaringsdeskundigen bij uitstek en zonder deze vrijwilligers is er helemaal geen brandweerzorg in de gemeente Kapelle. Bovendien zijn andere gemeenten, zoals bijvoorbeeld Vlissingen, heel transparant in onderzoeken naar de operationele brandweerzorg in de eigen gemeente. Een duidelijk antwoord op deze vraag en de schriftelijke vragen van Gemeentebelang en het CDA kwam er evenwel niet. Ook niet op de vraag wie dit plan heeft bedacht. Wel gaf de portefeuillehouder aan dat de veiligheidsregio Zeeland (VRZ) volop bezig is met plannen voor een herstructurering en minder kazernes.

Dat is bijzonder. Want dat staat in schril contrast met de doelstellingen van de VRZ in het Beleidsplan 2022-2025. Op p. 13 van dit op 24 februari 2022 door het Algemeen Bestuur vastgestelde en door de Zeeuwse gemeenteraden geaccordeerde beleidsplan staat immers dat de VRZ de huidige kwaliteit van de brandweerzorg in Zeeland minimaal wil behouden. Met het oog op de rol van de gemeenteraad bij het vaststellen van de doelen die de gemeente betreffende de brandveiligheid en de werkwijze en kwaliteit van de brandweerzorg nastreeft (artikel 3a van de Wet veiligheidsregio’s), is het bovendien opmerkelijk dat de veiligheidsregio Zeeland (VRZ) niet alle 13 gemeentebesturen binnen de VRZ met dit vraagstuk heeft benaderd. Want de VRZ zal haar beleid op het gebied van de operationele brandweerzorg niet uitsluitend afstemmen op de wensen van de gemeente Kapelle. Daarin hebben de gemeenteraden van de overige 12 gemeenten immers ook een belangrijke rol.

Andersom is het opmerkelijk dat het college van Kapelle de VRZ heeft gevraagd om een beoordeling van de samenvoeging, zonder daarbij de gemeenteraad en de vrijwilligers te informeren dan wel te betrekken. Het is links of rechtsom een nogal vreemde gang van zaken. Vooral omdat het samenvoegen en sluiten van posten in 2015 de Zeeuwse gemoederen nogal heeft beziggehouden en dit ook nu kan rekenen op de nodige kritiek uit de lokale samenleving. Bovendien kun je brandweerkazernes – in tegenstelling tot een gemeentewerkplaats – niet lukraak verplaatsen en is Zeeland op grond van haar uitgestrektheid, de grote risico’s en de moeilijke infrastructuur, aangewezen op een fijnmazig netwerk van kazernes.

Beoordeling
Voor een objectieve, vakinhoudelijke beoordeling van het plan om de twee posten in de gemeente Kapelle samen te voegen is het van belang om een reeks relevante uitgangspunten en ontwikkelingen te betrekken bij dit vraagstuk, dat gaat over de kwaliteit van de brandweerzorg, een voor de inwoners van Zeeland, instellingen, ondernemers, toeristen en de omliggende regio’s, essentiële publieke voorziening.

Om te beginnen met een terugblik op de inhoud van een stevige brief van de minister aan de VRZ uit 2012 n.a.v. een onderzoek naar de opkomsttijden door de Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV). Omdat de brandweer in de VRZ slechts in 47% van de incidenten voldeed aan de in de wet gestelde normtijden, en daarmee de opkomst van de brandweer onvoldoende was geborgd, verzocht de minister in deze brief de VRZ met klem om de opkomsttijden te verbeteren en de daartoe noodzakelijke stappen te nemen. Opvolgend onderzoek van de Inspectie in 2013 leerde dat de VRZ (zie p.106) met het project ‘Maatwerk in Brandweerzorg’ (MiB) wilde komen tot een dekkingsplan dat voldoet aan de wettelijke eisen uit de Wet veiligheidsregio’s. De VRZ gaf zelf aan met dit project de brandweerzorg op een robuuste, toekomstbestendige wijze te organiseren, met aandacht voor de specifieke risico’s, ligging van en omstandigheden in Zeeland.

In de gemeente Kapelle werd de beoogde inrichting van de brandweerzorg besproken tíjdens de raadsvergadering van 21 april 2015. Op pagina 3 van de onderliggende ‘bespreeknotitie’ werd door de VRZ geadviseerd om de posten Kapelle en Wemeldinge te handhaven. Uit deze notitie blijkt ook dat de risicoscore voor de kern Wemeldinge met een score van 2.1 hoger ligt dan voor de kern Kapelle (2.0). In 2018 zou het risicobeeld opnieuw worden beoordeeld. Ondertussen ontving de Inspectie Justitie en Veiligheid verschillende signalen dat de uitgangspunten of uitwerkingen van MiB niet zouden voldoen aan de wet- en regelgeving op het gebied van de basisbrandweerzorg. Daarop verrichtte de Inspectie JenV een zogenaamde ‘QuickScan’. Tot ieders verbazing concludeerde de Inspectie JenV in december 2015 dat ondanks ‘sommige onzekerheden’ bij de uitwerking, ‘Maatwerk in Brandweerzorg’ een belangrijke verbetering in de repressieve brandweerzorg in Zeeland bewerkstelligd kon worden.

De inkt van het Inspectierapport was amper droog of de volgende beproeving diende zich aan: een reeks van meldingen over vermoedelijke misstanden binnen de VRZ leidde begin 2016 tot maatschappelijke onrust en uiteindelijk tot het vertrek van de directeur. Op basis van een uitgebreid organisatieonderzoek, werd begin 2017 door de onderzoekers geconstateerd dat de organisatie op vele fronten gebrekkig functioneerde en dat de cultuur binnen de VRZ zeer te wensen overliet. Bestuur, directie en medewerkers van Veiligheidsregio Zeeland (VRZ) werken langs elkaar heen. Het ontbreekt aan vertrouwen en afstemming. Het is ‘ieder voor zich’. Zo luidde de inleiding van een artikel in de PZC. In reactie op de uitkomsten werd door het dagelijks bestuur van de VRZ betoogd dat wordt gewerkt aan een cultuuromslag en de betrokkenheid van de medewerkers zou worden vergroot. Dat was ook van invloed op de oorspronkelijke plannen voor MiB. In positieve zin.

Sinds 2017 heeft de VRZ hard gewerkt om deze vertrouwenscrisis te boven te komen. Ondertussen deed de Inspectie Justitie en Veiligheid opnieuw onderzoek naar de mate waarin de VRZ voldoet aan de wet- en regelgeving inzake de inrichting van de brandweerzorg. Toen de Inspectie JenV in mei 2018  haar regiobeeld van Zeeland publiceerde, bleek dat de VRZ  – voor wat betreft de opkomsttijden – nog steeds niet voldoet aan de wettelijke eisen voor dekkingsplannen. De VRZ kan slechts aan 2 van de 8 toetspunten uit het toetsingskader voldoen. Daarmee komen de conclusies van de Inspectie uit 2015 en de reactie van de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers wel in een ander daglicht te staan.

Niets veranderd
Sinds de brief van de minister uit 2012 is er feitelijk weinig tot niets veranderd in de organisatie van de operationele brandweerzorg in de VRZ. Ook niet in het (brand)risicobeeld van de gemeente Kapelle. Want op 9 oktober 2018 besloot het gemeentebestuur van Kapelle, op grond van de tussenevaluatie van MiB en gelet op de ongewijzigde brandrisico’s, tot het behouden van de huidige situatie en extra aandacht voor het werven van brandweervrijwilligers.

Ondanks het feit dat de VRZ nog steeds niet voldoet aan de wettelijke eisen, geeft de VRZ in de tussenevaluatie van MiB ook aan dat in 2016 in 67% van de gevallen de opkomst binnen de vastgestelde normtijden van MiB gerealiseerd is en voor 2018 de ambitie is vastgesteld deze performance van 67% te blijven handhaven. Dat klinkt immers beter als de 47% van de gevallen binnen de normtijden uit het Besluit veiligheidsregio’s. Zo kun je dus met één bestuursbesluit de opkomsttijden van de brandweer aanzienlijk ‘verbeteren’. Althans, op papier.

Daarmee is echter niet gezegd dat de VRZ geen inspanningen verricht om aansluiting te vinden bij de wettelijke vereisten. Althans, dat valt te vernemen uit een brief van de VRZ van 28 mei 2021 aan alle gemeentebesturen in Zeeland. Aangegeven wordt dat de VRZ deelneemt aan de landelijke pilot ‘Gebiedsgerichte Opkomsttijden’. Deze pilot, en het nieuwe dekkingsplan wat hieruit moet voortvloeien, vormt een belangrijke pijler voor de toekomstige invulling van de brandweerzorg in de VRZ. Ook geeft de VRZ in de brief aan dat brandveiligheidsmaatregelen onderdeel uit gaan maken van de beoordeling van de kwaliteit van brandweerzorg. De VRZ noemt hierbij voorbeelden als; extra aandacht voor brandveilig leven, extra preventieve maatregelen, actief inzetten op risicocommunicatie en adviseren in bestemmingsplan-, ontwerp- en vergunningsverleningsfasen.

Dat is bijzonder. Of beter gezegd; oude wijn in nieuwe zakken. Omdat deze activiteiten al sinds jaar en dag behoren tot de wettelijk taken van de brandweer. Bovendien is ‘meer risicobeheersing’ ook al jarenlang het motto en onderdeel van het bedrijfsmodel van Brandweer Nederland. Daarnaast geeft de VRZ aan dat brandveiligheid in alle gevallen een samenspel van risicobeheersing en incidentbestrijding is. Ook Maatwerk in Brandweerzorg is blijkens paragraaf 2.4 in het MiB rapport gebaseerd op dit samenspel. Echter, uit de jaarstukken van de VRZ blijkt dat het aantal uitrukken met één basisbrandweereenheid in de VRZ niet is gedaald, maar sinds 2015 met 15% is gestegen. Hieruit blijkt dat ‘meer risicobeheersing’ niet als vanzelfsprekend leidt tot minder incidenten.

Hoewel de VRZ als één van de zes pilot regio’s in het najaar van 2021 al een concept dekkingsplan heeft opgeleverd, en de Inspectie JenV zich ook over deze planvorming heeft gebogen en daarover heeft gerapporteerd, zijn zowel het concept dekkingsplan als de conclusies en bevindingen van de Inspectie JenV, in Zeeland niet kenbaar gemaakt en blijven deze geheel buiten beeld. Misschien vanwege de kritische bevindingen van de Inspectie JenV? Of het door de VRZ ingenomen standpunt dat maatregelen aan de voorkant niet kunnen worden uitgeruild tegen repressieve inzet aan de achterkant? Het antwoord op deze vragen kan alleen de VRZ geven. Feit is dat de gemeenteraden op deze wijze weinig of geen invloed kunnen uitoefenen op het te voeren beleid van de veiligheidsregio.

Opgeteld heeft de Inspectie JenV ten minste vijf keer de inhoud en motivering van het dekkingsplan, en daarmee het ‘niveau van brandweerzorg’ in de VRZ beoordeeld en daarbij ook getoetst of het bestuur dit besluit op een zorgvuldige en ordentelijke wijze heeft genomen. Dat blijkt helaas onvoldoende het geval en kunnen we op basis van de hiervoor aangehaalde feiten concluderen dat de VRZ nog steeds niet kan voldoen aan de wet- en regelgeving op het gebied van de inrichting van de repressieve brandweerzorg. Daarom lijken de plannen voor samenvoegen van de twee Kapelse kazernes ongefundeerd en zullen deze plannen de risico’s op slachtoffers bij branden en ongevallen onnodig vergroten.

Onderzoek & landelijke ontwikkelingen

In lijn met de toezegging zijn de vrijwilligers van Wemeldinge en Kapelle tijdens een informatiebijeenkomst op 18 juli ‘22 geïnformeerd over de plannen en zijn ze gevraagd om aan te geven wat bij hun leeft en speelt. Aan deze oproep hebben de vrijwilligers gehoor gegeven middels een lijst met vragen en opmerkingen. De inhoud van de opmerkingen spreekt voor zich en laat weinig ruimte voor nuance: het plan is bij de vrijwilligers ingeslagen als een bom. De mensen zijn teleurgesteld in de gang van zaken en stellen zich de vraag: waar doen we het nog allemaal voor? De VRZ en de gemeente Kapelle gaan nu een ‘verkenningsfase’ in, waarbij nader onderzoek plaatsvindt. Dat gezamenlijk onderzoek is gericht op de mogelijkheden voor een nieuwe brandweerkazerne en gemeentewerkplaats aan de Wemeldingse Zandweg aan de rand van Kapelle. De huidige kazernes in Kapelle en Wemeldinge zullen dan worden gesloten.

In een nieuwsbrief van het college van B&W van Kapelle valt te lezen dat het management van de Veiligheidsregio/brandweer Zeeland heeft aangegeven hierin mogelijkheden te zien. Dat is opmerkelijk. Want met dit voorstel zullen de opkomsttijden in Wemeldinge en omgeving aanzienlijk oplopen en zal de brandveiligheid evenredig afnemen. In het bijzonder voor de niet-zelfredzame burgers. Dat maakt dat de uitgangspunten die bij dit onderzoek zullen worden gehanteerd van groot belang zijn voor het nog op te stellen dekkingsplan van de VRZ, dat immers voor alle gemeenten van toepassing zal zijn en waarover de gemeenteraden ook nog moeten worden geconsulteerd.

Dat nieuwe dekkingsplan moet zijn gebaseerd op een nieuwe landelijk methodiek. De minister van JenV geeft in haar brief van 8 juli ’22 aan dat ze positief staat tegenover deze nieuwe systematiek voor gebiedsgerichte opkomsttijden. Dat is mooi, maar de kwaliteitsnormen (de uitgangspunten voor dekkingsplannen) moeten nog worden vastgesteld door de wetgever. Bovendien is de uitwerking van de nieuwe systematiek in het concept dekkingsplan van de VRZ in februari ’22 door de Inspectie JenV kritisch beoordeeld en heeft de toepassing van de methodiek in de veiligheidsregio Noord-Holland Noord tot grote maatschappelijke en bestuurlijke onrust geleidt. Bovendien wordt momenteel op landelijk niveau gewerkt aan een vernieuwd, toekomstbestendig brandweerstelsel. Dat vernieuwde stelsel van crisisbeheersing en brandweerzorg zal volgens de minister in het najaar verder worden vormgegeven middels een contourennota crisisbeheersing en brandweerzorg.

Daarom zijn we erg benieuwd hoe de keuzes van de VRZ zullen worden vormgegeven.

Wordt vervolgd!

 

 

 

 

 

 

 

 

De beleving bij de brandweer

Van de voorzitter

Deze week verscheen het belevingsonderzoek repressief brandweerpersoneel 2021. Net als in 2017 is ook nu onderzoek gedaan naar hoe de brandweermensen het werk en de organisatie waarin zij dat werk doen ervaren. Een gedegen onderzoek, dit keer door het NIPV waar de branche trots op kan zijn.

De verbondenheid met de eigen kazerne, trots op het vak en het werk dat wij bij de brandweer doen zijn ook dit keer weer hele mooie onderzoeksresultaten.

In het vorige onderzoek was de enorme afstand tussen het management van de veiligheidsregio en de werkvloer wel de meest in het oog springende uitkomst. Helaas lijkt hierin niet zo veel veranderd. Verder vindt de VBV dat er aandacht moet komen voor een groter gevoel van veiligheid, want in een open organisatie voelt iedereen zich veilig om iets bespreekbaar te maken zonder daar op afgerekend te worden. Het mag niet zo zijn dat ongeveer 2 op de 5 mensen dit niet durven. Ook het gevoel van 1 op de 10 mensen dat zij afgerekend worden op gemaakte fouten moet weg.

Nadruk op alleen de positieve uitkomsten van het onderzoek zullen het gevoel van veiligheid niet vergroten. De gevoelde afstand met het management zal hierdoor voor de werkvloer alleen maar worden bevestigd of, erger nog, benadrukt.

Daarom zal de VBV zich in de komende periode blijven inzetten voor meer regelruimte aan de basis van de brandweer organisatie. Ruimte voor de mensen die het hulpverleningswerk moeten doen. Daar hoort dienend leiderschap bij. Leiders die aandacht hebben voor wat de doeners nodig hebben. Dit in een organisatie waarin mensen worden gestimuleerd om uit te spreken wat ze dwars zit en wat beter kan.

Als wij dat voor elkaar krijgen, dan wordt de afstand kleiner en de organisatie beter. Als pijnpunten worden benoemd en aangepakt, dan pas is een belevingsonderzoek zinvol. Anders is het nu en ook over 4 jaar weggegooid geld. Daarom gaan wij voor luisteren naar elkaar, op weg naar beter en veilig bij de brandweer.

Marcel Dokter
Voorzitter.

Belevingsonderzoek repressief brandweerpersoneel 2021

Opinie

Met enthousiasme heeft de VBV kennisgenomen van het ‘Belevingsonderzoek repressief brandweerpersoneel 2021’. Niet alleen was er een uitzonderlijk goede respons van al onze collega’s uit de operatie, ook de uitvoering van het onderzoek en de analyse door het NIPV mag op complimenten rekenen. Het belevingsonderzoek 2021 bevat een aantal interessante bevindingen, waarbij de VBV zich in sommige gevallen verbaast over de interpretatie die gegeven wordt aan de data. Enkele opvallende uitkomsten lichten wij vanuit ons perspectief graag toe.

Onze Vrijwilligers kiezen voor het brandweervak en willen een verschil maken in de eigen gemeente. De verbondenheid met de eigen post is hoog. Echter, werving blijft een constante uitdaging. Bovendien krijgt de veiligheidsregio een krappe voldoende: de verbondenheid met de regio is laag. Veel Vrijwilligers zijn het er over eens dat de veiligheidsregio de Vrijwilliger onvoldoende ondersteunt in het uitvoeren van zijn/haar taken.

Ons grootste zorgpunt zit in de werksfeer en ervaren veiligheid binnen de veiligheidsregio. Ongeveer 2 op de 5 mensen voelt zich onvoldoende veilig om iets bespreekbaar te maken zonder daar op afgerekend te worden. 1 op de 10 mensen vindt dat fouten tegen hen gebruikt kunnen worden. Deze aantallen representeren wat de VBV betreft de ervaren veiligheid op de werkvloer en moet bij uitstek een speerpunt voor de veiligheidsregio’s zijn voor de komende jaren. De analyse van de VBV is dat dit met name in de lijnorganisatie zit.

De kloof tussen werkvloer en management lijkt in de afgelopen jaren alleen maar groter te zijn geworden. De recente voorbeelden in Noord-Holland Noord zijn exemplarisch voor het gebrek aan dialoog en begrip van het management voor de taakuitoefening en positie van de Vrijwilliger. Vanzelfsprekend hangt dit nauw samen met een afrekencultuur en de ervaren veiligheid zoals hierboven beschreven.

Hoewel het belevingsonderzoek een stijgende lijn laat zien in de ontwikkeling van de veiligheidsregio en de rol van de Vrijwilliger daarheen, zitten er enkele fundamentele aandachtspunten in het onderzoek. De VBV zal zich hard blijven maken om dit ook in de toekomst breed onder de aandacht te brengen en zal hierover het gesprek aangaan met de directeuren, het ministerie en de politiek.

‘Vervelend’ (maar we gaan wel door)

uitgelicht

Half mei presenteerde het management van de brandweer in de veiligheidsregio Noord-Holland Noord (VRNHN) haar plannen voor een toekomstbestendige brandweerzorg. Deze plannen voorzien in het sluiten van tenminste twee posten en het inperken van het takenpakket op 14 andere. Die plannen zijn op de betreffende brandweerkazernes ingeslagen als bom en hebben gezorgd voor de nodige onrust en wantrouwen. De uitleg over de bedoeling van de plannen door het management van de brandweer en de Bestuurlijk portefeuillehouders brandweer in de VRNHN, doet vele wenkbrauwen fronsen. 

Ook de VBV heeft met enige verbazing kennisgenomen van het bericht dat namens het management van de brandweer in de VRNHN en de Bestuurlijk portefeuillehouders brandweer vrijdag 17 juni jl. bij de brandweermensen in de VRNHN in de digitale brievenbus belandde. Even later begeleid door een persbericht/artikel in het Noordhollands Dagblad. De strekking van het bericht: ’vervelend dat zaken anders zijn overgekomen dan bedoeld’. Volgens de VRNHN bestaat er helemaal geen ‘reorganisatieplan’, maar is er sprake van een ‘denkrichting’ en is niks ‘in beton gegoten’. ‘Daarom zullen we de komende maanden, tot eind van dit jaar, de tijd nemen om met iedereen in gesprek te gaan, de analyse te delen en de oplossingen met elkaar te verkennen.’

Waarheid als een koe
Dat klinkt allemaal heel sympathiek, maar lijkt meer op een woordenspel dan op een concrete toezegging. De argeloze lezer of toehoorder zou zomaar kunnen denken dat hier sprake is van een misverstand. Maar dat is het nadrukkelijk niet. Dat de plannen nog niet ‘in beton zijn gegoten’ is op grond van het bestuurlijk uitgestippelde tijdpad (zoals opgenomen in het voorstel) immers een waarheid als een koe. Volgens het artikel in het Noordhollands Dagblad lijkt de koers van de VRNHN onverminderd gericht op besluitvorming (na zienswijzeprocedure) over het ‘organisatieplan 2022 – 2025’ in de vergadering van het algemeen bestuur op 2 december aanstaande.

Daarnaast lijkt het bericht van de VRNHN nogal rooskleurig in relatie tot de feiten zoals wij die kennen. De verklaring van de woordvoerder van de VRNHN in het krantenartikel, dat het niet zo is ‘dat iets op papier staat en het dat ook wordt’, is veelzeggend. Belangrijker is immers de vraag of hetgeen dat op papier staat wel klopt? Kunnen we er wel blindelings van uitgaan dat de informatie in de voorstellen van de VRNHN in overeenstemming is met vigerende normenkaders en geldende wet- en regelgeving?

Zo blijkt uit de schriftelijke adviezen van de VRNHN aan de gemeenten Hollands Kroon en Koggenland om geen nieuwbouw meer te realiseren voor de kazernes in resp. Slootdorp en Ursem, dat het duidelijk gaat om een ‘advies’ en niet om een ‘denkrichting’. In deze adviezen staat ook dat in de eerste termijn van 2023 een ‘brandweerzorgplan’ volgt. Volgens de VRNHN zal in deze planvorming (in de praktijk dekkingsplan genoemd) worden voorgesteld de kazerne in Slootdorp en Ursem op termijn niet langer te gebruiken. Ook dat duidt niet op een ‘denkrichting’, maar op een plan. Voorbarig bovendien, rekening houdend met de rol van de gemeenteraden en de voornemens van de minister van Justitie en Veiligheid. Bij de uitleg (half mei) over de ‘vernieuwde inrichting van de repressieve brandweerzorg’ aan de postcommandanten ging het ook niet over een ‘denkrichting’ maar een plan. In het bijzonder m.b.t. de werkwijze voor de 14 FR/SK posten en de daaraan gekoppelde taakstelling.

Emoties of spijkerharde feiten?
Het ‘met elkaar verkennen van oplossingen’ klinkt sympathiek, maar smaakt bij het leeuwendeel van de 1200 vrijwilligers in de VRNHN als mosterd na de maaltijd. Gelet op het vervolgproces met de voorgenomen bespreking van het eerste concept van het ‘brandweerorganisatieplan 2022 – 2025’ in de (besloten) algemeen bestuursvergadering van 8 juli as. wordt het wel erg kort dag voor deze verkenning. Maar, een korte verkenning is natuurlijk ook een verkenning. Misschien dat een duidelijk beeld van en inzicht in het gehanteerde ‘risicomodel’ en in de ervaren ‘problemen’ bij de brandweer, anders dan de door het bestuur opgelegde bezuinigingstaakstelling voor 2022 en 2023, hierbij kan helpen. Het is bovendien maar de vraag of de ‘opgehaalde ideeën’ en keuzes van de VRNHN vervolgens passen in de verkenningen in de overige 24 veiligheidsregio’s en het standpunt van het kabinet om te komen tot gedeelde kaders en uniforme werkwijzen.

Op grond van de gepresenteerde plannen en de daardoor ontstane twijfels en onrust, is het vertrouwen van de burgers en gemeenteraden in het functioneren van de VRNHN-organisatie aanzienlijk gedaald. Dat terwijl de brandweer in ons land de hoogst gewaardeerde overheidsorganisatie is en burgers er de sterkste band mee voelen. Dat gevoel en vertrouwen in de lokale vrijwillige brandweer heerst ook bij burgers in de VRNHN. Lokale brandweerzorg, van oudsher met passie en gedrevenheid geworteld in de lokale gemeenschap. Zij leveren een onmisbare bijdrage aan de veiligheid van die gemeenschap: een primaire levensbehoefte. Daarom is het half mei over de schutting van de 52 kazernes gegooide voorstel bij die 1200 vrijwilligers ingeslagen als een bom.

Die 1200 vrijwilligers, mensen die veel van hun vrije tijd opofferen. Dag en nacht klaar staan om hun medeburgers in nood de helpende hand te reiken, zijn flink op hun ziel getrapt. Zij schieten niet zoveel op met ‘begrip voor emoties’. Zij willen dat het voorstel wordt ingetrokken en dat de VRNHN haar theoretische standpunten en plannen van een deugdelijke motivering voorziet. Dan wel te reageren op de inhoud van onze brief van 7 juni jl. Die gaat immers niet over emoties, maar over spijkerharde feiten in het hier en nu.

Problemen!?
Aan de andere kant worden problemen met het op pijl houden van het aantal vrijwilligers zeker niet ontkent. Ze vragen om een nuancering én een doelgerichte aanpak. De aangevoerde probleemstelling komt namelijk exact overeen met die uit 1991. De focus op de uitstroom van vrijwilligers moet worden verlegd naar de instroom. Actieve werving en initiatieven om burgers ertoe te bewegen verantwoordelijkheid te nemen voor de leefbaarheid in de eigen woonomgeving en daaraan actief bij te dragen. In andere regio’s lukt dat ook. Vrijwilligheid is springlevend, je moet er alleen in investeren. Met goede plannen. Daarvoor wil de VBV wel een helpende hand uitsteken en de schouders eronder zetten. Alles voor een toekomstbestendige en adequate brandweerzorg op elke plek in de VRNHN.

Waar blijft de brandweer?

Van de voorzitter

De afgelopen weken stonden voor de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers(VBV) in het teken van de onrust in Noord-Holland Noord. In deze veiligheidsregio (VRNHN) heeft de leiding het plan opgevat om 2 kazernes te sluiten en in 14 kazernes het aantal taken te beperken. Hier wordt het personeel dan minder breed opgeleid en de brandweerauto’s van minder spullen voorzien. Als de plannen doorgaan dan ontstaat er een driedeling in het systeem waarmee de brandweerzorg in deze veiligheidsregio wordt uitgevoerd.

Opgeroepen door haar leden in de kop van Noord-Holland heeft de VBV zich in de plannen verdiept. Omdat de onrust bij de achterban zeer groot was hebben wij ook een bijeenkomst belegd. Na bestudering van de voorgenomen plannen komt de VBV tot de conclusie dat het plan van de VRNHN er voor zorgt dat de brandweerzorg in die regio ver door de ondergrens zakt. En dat hebben wij zo gecommuniceerd.

Immers de VBV verenigd zich rond het brandweervak. Wij zijn trots op wat de brandweer kan en hoe betrokken burgers in hun eigen leefomgeving anderen helpen wanneer zij om hulp vragen. Daar hebben wij in Nederland afspraken over gemaakt. Hoe wij dat doen en hoe snel wij er willen zijn wanneer de nood hoog is.

In het verleden was de brandweer gemeentelijk georganiseerd maar werden de 22.000 mensen volgens de landelijke standaard opgeleid en maakten wij allemaal gebruik van een standaard voertuig.  Daardoor stond er in elke kazerne in het land een brandweerauto met dezelfde pompcapaciteit, watertankinhoud, aantal slangen en watervoerende armaturen. Kortom de tankautospuit. Later kwamen daar ook de basis hulpverleningsgereedschappen bij. Dit alles volgens de standaard bepakkingslijst van het ministerie van binnenlandse zaken. In de auto zes brandweermensen die volgens de richtlijnen van hetzelfde ministerie waren opgeleid en geëxamineerd. De chauffeur, de bevelvoerder en vier manschappen. Voor verschillende soorten gebouwen en incidenten werden normen voor de opkomsttijd vastgesteld.  Daarbij werd de woningbrand op 8 minuten gesteld en met circa 1000  kazernes in ons land kan dit op een redelijke manier worden uitgevoerd. Natuurlijk zijn er afgelegen gebieden waar de brandweer er langer over deed maar je kunt nu eenmaal niet op de hoek van elke straat een brandweerkazerne plaatsen.

Omdat een aantal bovengemeentelijke zaken niet goed waren geregeld en om de kwaliteit van de brandweer op een gelijk, voldoende hoogwaardig niveau te houden werd de brandweer geregionaliseerd en ondergebracht in 25 veiligheidsregio’s. Door bezuinigingen en het afstoten van brandweerauto’s zijn er van de 22.000 vrijwilligers inmiddels nog 19.0000 over. Het wonderlijke is dat in verschillende veiligheidsregio’s de brandweerauto’s niet meer volgens dezelfde standaard worden ingericht. Dus in plaats van uniform, steeds meer verschillend.

In Noord-Holland Noord is men nu blijkbaar zo ver dat de standaard nog verder wordt uitgekleed. Vanuit 14 kazernes kan een brand in een woning niet meer binnen worden geblust wanneer de brand groter is dan een prullenbak. Op vragen vanuit een gemeenteraad kwam van de veiligheidsregio het antwoord dat de opkomsttijd voor een woongebouw met verminderd zelfredzame bewoners na invoering van het plan nog altijd binnen de wettelijke opkomsttijd van 18 minuten zal zijn. (we hadden toch in ons land afgesproken dat we daar met 6 minuten zijn?).

De VBV begrijpt de onrust van de vrijwilligers in Noord-Holland Noord. Wij begrijpen de vragen van parlementariërs, gemeenteraadsleden en de pers. Wat wij niet begrijpen is dat het van de leiding van de brandweer in ons land zo stil blijft. Waar blijft de brandweer?

Wie bewaakt de kwaliteit van de brandweerzorg en rampenbestrijding in ons land? Wie ziet toe op een gelijkwaardig en voldoende hoog niveau van hulpverlening?

Wij hebben begrepen dat de VBV door sommigen wordt gezien als oproerkraaiers. Dat is niet zo maar als wij de enigen zijn die zich verweren tegen zo’n ondoordachte aantasting van de kwaliteit van de brandweer in ons land dan moet het maar. Een betrokken inwoonster met een zorgboerderij uit Noord-Holland sprak tijdens een inspreek gelegenheid een mooie zin. Wat een veiligheidsregio is weet ik niet, maar wat onze brandweer is weet ik des te beter!

Voor die brandweer zet de VBV zich in. Wij roepen de leiders van de brandweer in Nederland op hetzelfde te doen. De vrijwilligers kunnen op de VBV rekenen. De VBV rekent op de commandanten en directeuren van de andere 24 veiligheidsregio’s. Tenslotte en bovenal op de bewakers van het systeem brandweer. De minister van Justitie en Veiligheid. Stop alstublieft deze afbraak van de brandweerzorg in ons land.

Alleen dan blijft de brandweer!

Marcel Dokter.

De Prullenbak Brandweer van Noord-Holland Noord.

Van de voorzitter

De aangekondigde reorganisatie van de brandweer in de veiligheidsregio Noord-Holland Noord is volgens de directeur veiligheidsregio Krishna Taneja geen bezuiniging. Van de 52 locaties (hij noemt het geen kazernes) wordt een derde verzwaard, een derde blijft hetzelfde en een derde wordt verlicht. Dat valt dus wel mee zou je zo denken. Maar is dat ook zo?

Waarom is er zoveel onrust ontstaan over dit plan bij de mensen die het hart van de organisatie vormen, de Brandweer Vrijwilligers in Noord-Holland Noord?
Wat betekent de verlichting zoals de directeur veiligheidsregio het noemt? Wat zijn de effecten voor de kwaliteit van de hulpverlening en hoe verhouden de voorgenomen plannen zich tot de veiligheid voor die Brandweer Vrijwilligers en de dorpsgenoten in nood die zij moeten gaan helpen?

Op zoek naar de antwoorden op die vragen kwam ik terecht in het document “werkwijze First Responder en Slagkracht eenheden veiligheidsregio Noord-Holland Noord”. Want deze FR/SK kazernes is de nieuwe brandweernaam voor de “verlichte” een derde uit de typering van de directeur veiligheidsregio.

Het document start met de constatering dat de samenleving verandert, vrijwilligers niet goed kunnen worden gevonden en behouden. Dat komt door de veranderende maatschappij en cultuur. Het huidige bedrijfsmodel van de brandweer heeft zijn grenzen bereikt. Ook wordt nog gemeld dat het aantal incidenten niet afneemt. Zij worden enerzijds complexer maar anderzijds vraagt het merendeel van de incidenten een laag kennis en vaardigheidsniveau.

De oplossing wordt deels gevonden in de FR/SK kazerne. Kort uitgelegd, deze 14 kazernes zijn straks als eerste bij elk incident maar hebben een lager brandweerkennis en kunde niveau. Zelfs voor de bevelvoerder wordt gesteld dat de huidige opleiding te zwaar is. De manschappen worden brandweer assistenten. Wat deze blusgroep dan nog kan? Bij een brand mag alleen maximaal 1 klein voorwerp in brand staan (Prullenbakbrand) zo staat letterlijk in het document. Het moet te blussen zijn met een klein blusmiddel (dat kan de bewoner eigenlijk zelf toch?).

Doorlezend in het document kom je zo tot de conclusie dat FR/SK eigenlijk alleen kleine klussen kan oplossen met een laag risico. Eigenlijk de klussen waarvoor de brandweer niet snel ter plaatse hoeft te zijn. De taken waarvoor de brandweer in Nederland snel ter plaatse moet zijn kunnen door de FR/SK teams niet worden vervuld. Daarvoor zijn basis kazernes of zelfs specialisten nodig. Zo worden 14 kazernes in Noord-Holland Noord dus feitelijk tweederangs brandweer. (Als zich daar een complexer incident voordoet dan kunnen zij geen adequate hulp verlenen, laat staan veilig optreden).

Zij zijn er wel lekker snel maar kunnen weinig tot niets doen als er echt sprake is van een maatgevend incident. De Brandweer Vrijwilliger van deze kazerne kan dus bij bekenden in zijn / haar woonplaats voor de deur van een brandend huis wachten totdat de kazerne met de echte brandweermensen ter plaatse is. Pas dan kan worden gestart met de redding of de binnen aanval.

Bij ongevallen met beknelling kan alleen stabilisatie worden gedaan aan de buitenkant van een voertuig. Slachtofferhulp kan eigenlijk niet omdat het Crash Recovery Systeem niet wordt voorzien bij de FR/SK. Dus je kunt niet zien wat onveilig is of de eigen veiligheid bedreigt.

Al lezend begreep ik steeds meer van de onrust van onze achterban in Noord-Holland Noord. De uitspraken van de directeur veiligheidsregio komen op mij over als een holle frase. Dit heeft niets met verlichten te maken, dit is pure afbraak en bovendien onveilig.

Daarom heeft de VBV besloten de onrust die is ontstaan met onze achterban te gaan bespreken. Wij zullen er samen met hen alles aan proberen te doen om te voorkomen dat de Prullenbak Brandweer voet aan de grond krijgt in Noord-Holland Noord. Een regio die toch al onder het noodzakelijke niveau zat wordt anders nog verder uitgekleed. In de regio zullen wij als het aan ons ligt de gemeenteraden oproepen dit plan niet goed te keuren. De minister van Justitie en Veiligheid zullen wij in ieder geval vragen haar systeemverantwoordelijkheid te nemen en de leden van De Tweede Kamer zullen wij vragen om de minister hierop aan te spreken.

De leden van de VBV in Noord-Holland Noord kunnen op onze inzet rekenen. Wij zullen ons hardmaken voor een veilige en kwalitatief hoogwaardige brandweerzorg voor hulpverleners en burgers. Dus ook in Abbekerk, Akersloot, Berkhout, Blokker, Breezand, Dirkshorn, Groet, Heerhugowaard-De Noord, Hippolytushoef, Koedijk, Limmen, Slootdorp, Ursem, Wervershoof en Wieringerwaard.

Tenslotte vroeg ik mij af hoe de bestuurders in Noord-Holland Noord denken dat rampenbestrijding in hun regio vorm moet krijgen als straks bijna alle echte slagkracht is wegbezuinigd? Of kunnen wij allemaal rustig gaan slapen omdat er zich toch bijna nooit een ramp voordoet. Na ons de zondvloed is ook een soort van voorbereiding……

Marcel Dokter
Voorzitter

Veiligheidsregio Noord-Holland-Noord speelt gevaarlijk spel

uitgelicht

Met het presenteren van onrustbarende toekomstplannen, waarin een viertal brandweerkazernes gaan verdwijnen en 14 kazernes een uitgekleed takenpakket krijgen toebedeeld, heeft het bestuur en de korpsleiding van de veiligheidsregio Noord-Holland-Noord (VRNHN) zich terecht de woede van veel van haar Brandweer Vrijwilligers op de hals gehaald. De beoogde organisatorische wijzigingen raken het fundament van vrijwilligheid en doen geen recht aan de onmisbare pijler die brandweer vrijwilligers zijn voor de fysieke en maatschappelijke veiligheid in hun directe omgeving. De emoties die het voorgenomen besluit los maken zijn terecht en meer dan normaal. De VBV steunt alle betrokken vrijwilligers bij het opkomen voor veiligheid in hun omgeving en het behouden van de brandweervrijwilligheid. Daarom is het bestuur van de VBV voornemens om woensdagavond 1 juni aanstaande om 19.30 uur in Wieringerwerf in een veilige omgeving de plannen met haar achterban te gaan bespreken. Leden, maar ook niet-leden zijn vanzelfsprekend van harte welkom.   

Enkele overwegingen
De directeur van de VRNHN geeft aan voor ‘pijnlijke keuzes’ te zijn gesteld en zegt ‘tientallen experts vanuit de veiligheidsregio en brandweerorganisatie’ te hebben betrokken bij de totstandkoming van de plannen. Maar bij de Brandweer Vrijwilligers begrijpt niemand deze plannen. In de plannen ontbreekt niet alleen een navolgbare brandweerkundige motivering die voldoet aan vigerende kwaliteitscriteria voor de brandweerzorg. De plannen bevatten ook geen eenduidige en toetsbare normen voor de snelheid, de paraatheid, de capaciteit en de werkdruk van de brandweer, zoals die zijn voorzien in de nieuwe systematiek voor ‘Gebiedsgerichte Opkomsttijden’. Daarmee duikt de veiligheidsregio Noord-Holland-Noord nog verder onder het wettelijk vastgestelde minimum niveau voor de brandweerzorg en kunnen burgers, instellingen en bedrijven niet meer vertrouwen op adequate brandweerzorg. De Inspectie Justitie en Veiligheid constateerde immers al eerder dat de  normtijden voor de opkomst van de brandweer in de VRNHN niet overal konden worden gehaald en dat de plannen van de regio slechts in beperkte mate voldoen aan de wettelijke vereisten.

De vraag is ook of de voorgaande (op bezuinigingen gebaseerde) doorontwikkelingen in de VRNHN hebben geleid tot de beloofde verbeteringen? Wij denken van niet. Simpelweg omdat de geclaimde verbeteringen niet inzichtelijk worden gemaakt. Het is bovendien de vraag in hoeverre het Algemeen Bestuur en de korpsleiding van de VRNHN de vereiste transparantie in acht nemen bij de verantwoording over de geleverde brandweerzorg. Gemeentebesturen die verantwoordelijk zijn voor de lokale veiligheid krijgen een beleidsplan met mooie vergezichten voorgeschoteld, maar inzicht in de feitelijke prestaties en organisatie van de brandweerzorg bieden de plannen niet.

Ook in de Tweede Kamer werd de minister van JenV om uitleg gevraagd over de consequenties van de bezuinigingen in de VRNHN. Op de vraag of het klopt dat er in de afgelopen jaren, sinds de grote bezuinigingsronde van 2015, in totaal 11 tankautospuiten, 14 personeel/materieelvoertuigen, 17 motorspuitaanhangers en 35 dienstbussen/-auto’s en 150 vrijwilligers uit de sterkte zijn geschrapt, gaf de VRNHN aan de getallen in deze vraag niet te herkennen. Dat is zeer opmerkelijk. Want in de ‘verbeterplannen’ van de VRNHN uit 2015 zijn de beoogde ‘verbeter maatregelen’ in termen van materieel en personeel per gemeente immers keurig gedocumenteerd. Getalsmatig leidt dat tot de hiervoor genoemde opsomming. Dat maakt het wegcijferen van de eigen feiten nogal opmerkelijk.

Opmerkelijk is ook het feit dat uit een memo van 17 mei jl. aan de gemeenteraad van Hollands Kroon blijkt dat volgens de VRNHN de kazerne in Slootdorp geen toegevoegde waarde heeft. Terwijl in 2021 in een memo aan de gemeenteraad de VRNHN goed onderbouwd aangeeft dat de aanwezigheid van een kazerne in Slootdorp noodzakelijk is. Daarnaast zien we nog opmerkelijke verschillen tussen de lezing van de korpsleiding en de beschrijving van de situatie op kazernes door verschillende postcommandanten. Zo schetst de postcommandant van de brandweer in Ursem een beter toekomstperspectief dan de korpsleiding. Voor de postcommandant zijn de plannen een raadsel. De vrijwilligers zijn verbijsterd dat ‘hun’ kazerne vanaf begin 2025 niet meer mag uitrijden.

Bijzonder is ook dat uit de reacties blijkt dat postcommandanten, vrijwilligers en de gemeenteraden kennelijk niet zijn betrokken bij de ontwikkeling van het toekomstperspectief voor hun kazernes en verschraling van de brandweerzorg in hun gemeenten. Voor wat betreft het takenpakket zijn verschuivingen in specialismen op kazerneniveau denkbaar. Maar om brandweerkazernes te sluiten en het handelingsperspectief (het verlenen van adequate brandweerzorg) van 14 kazernes zo ingrijpend op de schop te nemen vinden wij ongepast en een grote bedreiging voor de veiligheid van burgers en brandweermensen in de regio Noord-Holland-Noord. Daarom is het bestuur van de VBV voornemens om woensdagavond 1 juni aanstaande om 19.30 uur in Wieringerwerf de plannen met haar achterban te gaan bespreken.

Online themabijeenkomst – ledenvergadering VBV

Onze leden
Beste leden,
Na de uiterst vervelende gevolgen van de corona-pandemie, heeft nu de oorlog in de Oekraïne vat op onze samenleving. Wij zijn dagelijks in de weer met de brandweerzorg in het algemeen en het behartigen van de belangen van de vrijwilligers in het bijzonder. Het borgen van de continuïteit van onze vereniging is daarbij een niet te verwaarlozen aspect. Of dat gelukt is, dan wel moet worden bijgestuurd, bepalen uiteraard onze leden. Een belangrijk moment daarvoor is de Algemene Leden Vergadering (ALV). De vorige ledenvergadering via MS-teams is de aanwezige leden goed bevallen. Daarom heeft het bestuur ervoor gekozen om de ALV van 2022 te houden op:

zaterdag 30 april a.s. van 10.00 tot 12.30 uur via elektronische weg (Microsoft Teams).

Omdat de vergadering digitaal wordt gehouden, is het van belang dat u zich vooraf aanmeldt voor de digitale vergadering. Dat kunt u doen door voor 27 april 2022 een e-mail te sturen naar onze organisatie. U ontvangt dan voor de vergadering een Microsoft Teams uitnodiging op het e-mailadres waar u zich mee heeft opgegeven. In dat mailbericht zullen ook de relevante stukken worden meegestuurd.

Om het niet al te ingewikkeld te laten worden verzoeken we onze leden om eventuele vragen tot uiterlijk 24 uur van tevoren elektronisch (per e-mail) in te dienen. Deze vragen zullen tijdens de ALV beantwoord worden. Alle vragen en antwoorden zullen vervolgens kenbaar gemaakt worden aan onze leden.

Verder gaan we ervan uit dat onze leden ook graag met ons in gesprek willen over de te volgen koers voor de ’toekomstbestendige brandweerzorg’ met thema’s als IBGS, Gebiedsgerichte Opkomsttijden, Uitruk op Maat en niet in de laatste plaats onze rechtspositie, waaronder ook het PPMO valt. Daar nemen we dan ook graag de tijd voor.

De agenda ziet er als volgt uit:

1. Opening/welkom

  • Vaststellen agenda
  • Verslag vergadering 15 mei 2021

2. Algemene bestuurszaken door Marcel Dokter (voorzitter):

  • Mededelingen bestuur
  • Mutaties bestuur (aftredend en niet herkiesbaar (Ruud van Vliet)
    We zijn daarom op zoek naar kandidaten die een functie in het bestuur van de VBV ambiëren. Interesse? Neem dan gewoon even contact met ons op.

3. Financiële verantwoording jaarstukken door Piet Polstra (penningmeester)

  • Financieel jaarverslag (presentatie tijdens vergadering)

4. Organisatie:

  • Rechtspositie brandweervrijwilligers
  • Beknopt activiteitenverslag 2021
  • Oprichting WVSV / inrichting LOAV
  • Instellen landelijke ‘Regietafel’ (overleg vakorganisaties/ministerie JenV/RCDV
  • Vertegenwoordiging in ondernemingsraden/georganiseerd overleg

5. Bespreking thema’s

  • Taakdifferentiatie / Bouwsteen 1 / Rechtspositie Brandweer Vrijwilligers
  • Toekomstbestendige brandweerzorg
  • Gebiedsgerichte Opkomsttijden / Uitruk op Maat / IBGS
  • Wat verder zal worden ingebracht

6. Communicatie VBV – toelichting door Corry Daalhof

7. Rondvraag

Graag tot 30 april, met vriendelijke groet,

Bestuur Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers.

PS In de maand mei zal onze penningmeester de jaarlijkse contributie gaan innen via de automatische incasso.

 

 

Een toekomstbestendige brandweer

Van de voorzitter

Met zo min mogelijk middelen in de eigen regio voldoen aan de minimum eisen.
of
Een wettelijk minimum niveau van brandweerzorg vaststellen waarvan niet meer gemotiveerd naar beneden mag worden afgeweken?

Dat is volgens de VBV waar het om draait.

Als we kijken naar de afgelopen jaren dan werd het toekomstbestendig maken van de brandweer steeds gekoppeld aan een taakstellende bezuiniging. Het resultaat van die toekomstbestendigheid is steeds meer kazernes met slechts 1 tankautospuit in plaats van 2. Veel specialistische taken werden afgeschaft en aanvullend materieel afgevoerd. Zo gingen we terug van 22.000 brandweervrijwilligers naar 19.000 vrijwilligers en ging het aantal vrijwilligers per kazerne terug naar 16 of 18 per kazerne. Daardoor kwam de paraatheid vooral tijdens kantoortijd en in vakantieperiodes onder druk. Dit wordt door het brandweer management graag verklaard als een maatschappelijk verschijnsel. De VBV verklaart het als een organisatie weeffout ontstaan uit bezuinigingsdrift.

Om het tekort aan paraatheid te compenseren werden variaties op de sterkte per eenheid bedacht. Niet langer met 6 in een tankautospuit maar liever met 4 (de TS4 of TS-flex) Het meest vooruitstrevende alternatief werd het Snelle Interventie Voertuig met 2 brandwachten, ook wel heel innovatief aangeduid als een TS2. Hoewel je er bij een echte brand niet zoveel mee kunt ben je wel lekker snel ter plaatse en lijkt het alsof de brandweerzorg dik voor mekaar is. Zo werd de erosie van de slagkracht van de brandweer verhuld met innovatieve experimenten die steevast werden aangeduid als pilots of proeftuin.
Er werden mooie management statements gemaakt zoals “brandweer over morgen”. Daarin werd verklaard dat als je aan de voorkant (preventie of risico beheersing) iets meer deed, je aan de achterkant (repressie of brandbestrijding) iets minder kon doen. Met dat laatste werd dan direct begonnen door brandweervoertuigen uit de sterkte te halen die – zo werd betoogd – de afgelopen jaren toch ook maar nauwelijks waren ingezet.

Het resultaat is dat we nu bij twee forse natuurbranden tegelijk onze collega’s uit België en Duitsland om hulp moeten vragen omdat wij in ons land de benodigde slagkracht hebben wegbezuinigd. Zelfs wanneer een veiligheidsregio dit als landelijk specialisme had werd gemotiveerd afgeweken van de benodigde sterkte. Hiermee is de brandweer in ons land volgens de VBV door de ondergrens gezakt. We hebben ons georganiseerd op het maatgevend scenario van de woningbrand (zonder slachtoffers) maar grootschalige en langdurige incidenten kunnen wij niet meer aan.

Juist om die reden pleit de VBV in Den Haag voor meer aandacht voor deze zaak. Wij hebben de systeem verantwoordelijk minister opgeroepen haar verantwoordelijkheid te nemen. Ook aan de Tweede Kamer hebben wij gevraagd om in actie te komen. Wij zijn verheugd en dankbaar voor de aangenomen motie van de Kamer voor een minimum niveau van brandweerzorg waarvan niet langer gemotiveerd naar beneden mag worden afgeweken.

De Tweede Kamer heeft de minister ook opgeroepen om te zorgen dat de werkvloer beter wordt betrokken en op dat gebied is gelukkig een eerste stap gezet. Het overleg met de werkvloer dat al geruime tijd stil lag is nieuw leven ingeblazen met het vormen van een regie-tafel waar zowel de RCDV, het NIPV, de vakbonden als de VBV vertegenwoordigd waren. Volgende keer zal het ministerie ook aanwezig zijn en kunnen wij met elkaar zoeken naar samenwerking en versterking van de kwaliteit van de brandweer.

Ook op het front van de rechtspositie is positief nieuws te melden. Behoud van vrijwilligheid met een volwaardige taakinhoud voor vrijwilligers lijkt de uitkomst te worden. Daarvoor zet de VBV zich in en dat zullen wij blijven doen.

Deze week zijn wij gevraagd deel te nemen aan een rondetafelgesprek over vuurwerk tijdens de jaarwisseling. Daar zullen wij het belang van veilig werk en gezond weer thuis komen juist voor mensen die anderen vrijwillig gaan helpen onder de aandacht brengen.

Tenslotte hebben wij vrijdag afscheid genomen van onze vicevoorzitter en oprichter van de VBV. Voortaan is Ruud erelid van onze vereniging en wij bedanken hem voor alles wat hij voor de brandweer in het algemeen en de vrijwilligers in het bijzonder heeft gedaan.

Marcel Dokter
Voorzitter.

 

VBV nestor Ruud van Vliet neemt afscheid

uitgelicht

Vrijdag 22 april hebben we afscheid genomen van Ruud van Vliet als bestuurslid van de VBV. De vereniging die hij mede heeft opgericht. Ruud was een Brandweer Vrijwilliger in hart en nieren, een echte pionier, gepokt en gemazeld bij de brandweer in Alkmaar. Het gaat hier te ver om alle details te benoemen, maar of het nu ging over dossiers als variabele voertuigbezetting, duiken of opkomsttijden, Ruud ging geen enkele discussie uit de weg. Daarnaast moest Ruud ook nog zijn eigen onderneming blijven runnen.

Zijn niet aflatende inzet voor een rechtvaardige rechtspositie en een veilige periodieke keuring mag hier ook niet onvermeld blijven. Zo organiseerde Ruud in de aanloop naar een nieuwe landelijke rechtspositie op 18 november 2008 in hartje Den Haag een heuse brandweerbetoging van Brandweer Vrijwilligers. Misschien wel de enige in de historie van de Nederlandse brandweer.  Als aanvoerder ging Ruud voorop in een lange kolonne brandweervoertuigen, tankautospuiten, HV’s en busjes, geëscorteerd door politieagenten op de fiets, op motoren en in auto’s, dwars door Den Haag, naar het ministerie van BZK en vervolgens naar het kantoor van de VNG om daar voor een sterke positie voor Brandweer Vrijwilligers te pleiten en ons manifest te overhandigen.

Kortom; altijd de vrijwilligers voorop, zelfs als bestuurders hem daarvoor op het zijspoor wilden zetten. Het is ze niet gelukt. De vrijwillige brandweer van vandaag mag Ruud dankbaar zijn. Onze poortwachter bij bestuurlijke dwalingen is als erelid benoemd en zal volgens zijn zeggen ‘het bestuur in de smiezen’ houden. Mede namens de leden maken we een diepe buiging voor zijn werk en betrokkenheid. Na de plichtplegingen was er nog ruimte in ‘Arie’s gute stube’ voor een aangenaam informeel samenzijn zoals Ruud dat graag wilde.