Waarschuwing voor alle gekazerneerde Brandweer Vrijwilligers.
“Als de nood aan de man is, wordt van brandweerlieden verwacht dat ze zich in het gevaar storten om anderen te redden. Maar als een brandweerman ziek wordt blijkt er voor hem geen helpende hand te zijn.”
Dit is de openingszin van een artikel naar aanleiding van een uitspraak van het gerechtshof dat onlangs een vraag om doorbetaling van een brandweerman die ziek werd ook in hoger beroep afwees (zie: ECLI:NL:GHSHE:2019:2106).
De Vrijwilliger in deze zaak, Nils, is sinds 2007 lid van onze vereniging en komt na de regionalisering van het brandweerdistrict Maas en Peel in 2013 in dienst van de veiligheidsregio Limburg Noord. Vanaf april 2014 doet hij ook dienst als chauffeur van een Snel Interventie Voertuig (SIV). Daarvoor is hij dan van 8.00 tot 17.00 uur aanwezig op de kazerne. Hiervoor geeft hij zich op per twee maanden vooruit in een rooster. Nils doet dit structureel (ca. 128 uur per maand) en hij raakt er daardoor ook voor zijn levensonderhoud deels van afhankelijk.
Omdat hij al Vrijwilliger is ontvangt hij ook voor het werk als SIV-chauffeur een vergoeding als Vrijwilliger. Dus geen loon als parttime brandweerman.
Als Nils in 2018 ziek wordt vraagt hij de veiligheidsregio om doorbetaling, maar dat verzoek wordt afgewezen en daarom wendt hij zich uiteindelijk tot de rechter. Helaas voor Nils tevergeefs omdat hij Vrijwilliger is en geen (parttime) beroepsbrandweerman.
Volgens de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) is hier eigenlijk geen sprake van Vrijwilligheid maar van arbeid.
Vrijwilligers bij de brandweer zijn mensen die een alarmontvanger bij zich dragen en in hun eigen woon – en werkomgeving reageren op elk alarm wanneer zij in de gelegenheid zijn en voldoende dichtbij. Dan gaan zij naar de kazerne en rukken vervolgens uit naar het incident. Zij ontvangen daarvoor een Vrijwilligers vergoeding die is bedoeld om loonderving bij de werkgever en onkosten te compenseren.
Vormen waarbij mensen zijn gekazerneerd of geconsigneerd vinden wij arbeid.
Voor dit werk zou daarom volgens ons een arbeidsovereenkomst moeten gelden en een daarbij horend loon en premies. Zoals dat al in 2011 werd voorgesteld naar aanleiding van een onderzoek in opdracht van het College voor Arbeidszaken van de VNG en de vakbonden.
Bij diverse veiligheidsregio’s overal in het land echter worden met gekazerneerde Vrijwilligers roosters van uitrukdiensten gevuld. Soms deels maar soms ook volledig. Deze voor de “werkgever” goedkope oplossing leidt er voor de Vrijwilliger dus toe dat hij/zij bij ziekte of ongeval veel minder goed is beschermd dan een “normale” werknemer.
Daarom wil de VBV alle Vrijwilligers waarschuwen voor het risico dat zij lopen als zij dit soort “werk” als gekazerneerd Vrijwilliger doen.
Zorg ervoor dat je niet financieel afhankelijk wordt van dit soort werk, want dan kom je bedrogen uit als je iets overkomt!
In het kader van de discussie over de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren en de rechtspositie van de Brandweer Vrijwilliger in relatie tot het Europees recht die momenteel speelt, zet de VBV zich volop in om de scheiding tussen Vrijwilligheid en brandweer-werk groter en duidelijker te maken.
Dit is volgens de VBV de enige manier om Vrijwilligheid bij de brandweer toekomstbestendig te maken. Alleen dan kan op de lange termijn deze ultieme vorm van burenhulp, gefaciliteerd door de overheid, blijven bestaan.
Hoewel de zaak van brandweerman Nils feitelijk los staat van deze discussie wordt wel onderstreept dat oneigenlijk gebruik van Vrijwilligheid zo snel mogelijk moet worden vervangen door iets anders.
Zodat ook Brandweer Vrijwilligers in nood een helpende hand wordt toegestoken. Daar zal de VBV zich in de komende tijd voor inzetten.
Daar kunnen onze leden en alle andere Vrijwilligers op rekenen!
Marcel Dokter
Voorzitter