Search Results for: PPMO

Directie veiligheidsregio stelt PPMO Stairmaster buiten gebruik

Sinds de invoering van het Periodiek Preventief Medisch Onderzoek (PPMO) zijn teveel brandweervrijwilligers tijdelijk of blijvend ‘ongeschikt’ verklaard op grond van onrealistische  keuringseisen. Tijdens de uitvoering van het PPMO hebben ook tientallen Vrijwilligers (ernstige) blessures opgelopen en zijn daarbij tijdelijk (enkele zelfs blijvend) arbeidsongeschikt geraakt.

Een groot aantal Vrijwilligers heeft daarom de brandweer ontmoedigd verlaten omdat ze niet meer kunnen of willen voldoen aan deze onredelijke eisen. Dit heeft ook een wissel getrokken op de paraatheid van de brandweer in menige kazerne. Betreurenswaardig bovendien is dat – ondanks gemaakte afspraken – er nog steeds geen betrouwbare evaluatiedata voorhanden zijn die duiding kan geven aan de omvang van deze problematiek.

Gezond en fit maar ongeschikt
Uiteraard zijn een goede gezondheid en een goede conditie legitieme basisvereisten voor het werk bij de brandweer. Daarover kan geen misverstand bestaan. Maar of de onverbiddelijke beoordeling van het technisch niet correct uitvoeren van een onderdeel van de fysieke test, zoals het aanraken van de vloer in de aanvalstunnel of een onvolkomen uitvoering van het balstoten, een gezonde Vrijwilliger (hetzij tijdelijk of blijvend) ‘ongeschikt’ maakt voor de brandweer valt ernstig te betwijfelen, laat staan dat ze daarom een (verhoogd) risico op aantasting van de gezondheid en/of veiligheid van hem- of haarzelf en/of derden veroorzaken.

Toch vinden veiligheidsregio’s (werkgevers) het uitsluiten van repressieve activiteiten een gepaste maatregel als de brandweerman, of – vrouw niet volledig voldoet aan de eisen. Maatregelen die op de werkvloer tot veel onbegrip en ontgoocheling hebben geleid. Mensen die altijd vrijwillig klaar hebben gestaan voor de samenleving voelen zich hierdoor afgedankt.

Opmerkelijke opvattingen Inspectie SZW
Datzelfde geldt voor berispen van deze mensen voor het steun zoeken bij de leuning tijdens de traplooptest op een vaste trap en op de Stairmaster. Terwijl de praktijkinstructies voor de brandweer en  de instructies van de fabrikant van de Stairmaster in de veiligheidswaarschuwingen in de gebruikershandleiding aangeven om de (trap)leuning altijd stevig vast te houden, moet zelfs een brandweervrouw (verzwaard met 42,5 Kg) tijdens de test de trap ‘beklimmen’ zonder de leuning vast te houden. Dat leidt volgens de VBV niet alleen tot een verhoogd risico op valpartijen met ernstig letsel, maar is deze instructie ook strijdig met de Arbo wet- en regelgeving. Bij Shell en Unilever loop je zelfs het risico te worden ontslagen als je daar bij het belopen van een trap de leuning niet vasthoudt.

De Inspectie SZW heeft zich in de materie van de PPMO verdiept maar komt tot verrassend milde, volgens de VBV onbegrijpelijke conclusies (waarvan we u hier graag deelgenoot maken) die ook niet zorgvuldig onderbouwd lijken. Ook in dit verband begrijpen wij de roep van prof. mr. Pieter van Vollenhoven om een onafhankelijke Nationale Inspectie.

De wal keert het schip
Nadat de VBV al vaker deze onzinnige PPMO eisen ter discussie stelde, lijken nu ook verschillende veiligheidsregio’s tot dezelfde conclusie te komen. Zo keert de wal gelukkig het schip. Naast veiligheidsregio’s die aangepaste PPMO keuringsprotocollen invoeren voor chauffeurs en andere functies, zijn er nu ook veiligheidsregio’s die (eindelijk) vraagtekens plaatsen bij het gebruik, of beter gezegd; het onveilige gebruik van de Stairmaster en dat ook met de werkgever bespreken.

Rol ondernemingsraad
Een ondernemingsraad dient in lijn met Artikel 28 Wet op de ondernemingsraden, de naleving van de voorschriften op het gebied van de arbeidsomstandigheden te bevorderen. Zo heeft de VR Zuid-Limburg onlangs – op aandringen van die ondernemingsraad – de Stairmaster buiten gebruik gesteld. Wij citeren uit het verslag van de overlegvergadering; “De ondernemingsraad gaat over ARBO zaken binnen de organisatie en volgens de ondernemingsraad is er sprake van een onacceptabel gevaar bij het gebruik van de Stairmaster, welke daarnaast ook nog in strijd is met de Arbowetgeving. Gezien de vele primaire en thans secundaire bezwaren vindt de ondernemingsraad de Stairmaster als keurhulpmiddel dan ook ongeschikt en trekt de ondernemingsraad dan ook de verleende instemming voor het gebruik van de Stairmaster als onderdeel van de PPMO bij deze in.”

Deze situatie doet zich ongetwijfeld niet alleen voor in de veiligheidsregio Zuid-Limburg. Er zijn immers bij de brandweerkorpsen overwegend Stairmaster Gauntlets in gebruik, waarbij – volgens de importeur – een Engelstalige handleiding is geleverd, die stelt dat je de leuning altijd stevig moet vasthouden. Ondertussen is de vervanging van de traploop- en Stairmastertest in voorbereiding en heeft de VBV haar standpunten bij het Landelijk Overleg Brandweer specifieke Arbeidsvoorwaarden (LOBA) kenbaar gemaakt. De VBV vindt dat tot de implementatie van een alternatief, de Stairmaster uitsluitend in overeenstemming met veiligheidsinstructies in de originele handleiding dient te worden gebruikt.

Rechters buigen zich ook over PPMO
De vraag of het PPMO voldoet aan de Arbowet werd recent ook behandeld tijdens een zitting van de meervoudige kamer van de rechtbank Noord-Nederland. Aanleiding voor deze rechtszaak vormde het ontslag van een Vrijwilliger van de brandweer in Veenhuizen. Deze vrijwilliger, in het dagelijks leven Hoger VeiligheidsKundige (HVK), onderbrak zijn PPMO omdat in zijn beleving elementen uit deze test niet voldoen aan de Arbowetgeving. De veiligheidsregio besloot vervolgens de Vrijwilliger te ontslaan op grond van onbekwaamheid of ongeschiktheid anders dan op grond van ziekten of gebreken, zoals bedoeld in artikel 19:42, lid 1, sub d CAR-UWO. De Vrijwilliger tekende bezwaar aan tegen dit besluit. Dit bezwaar werd afgewezen en een beroepsprocedure bij de rechtbank volgde. We hebben deze Vrijwilliger in zijn zaak geholpen en we zijn benieuwd naar het oordeel van de rechters.

Wordt vervolgd.

PPMO
De evaluatie van de PPMO is in volle gang. Afgelopen jaren ontvingen wij heel veel reacties op ons meldpunt. Rode draad die wij uit de meldingen halen is dat de keuring voor de gemiddelde brandweerman goed te doen is, maar dat de kleinere, lichtere (vaak vrouwelijke) collega’s, de oudere, maar ook grote collega’s moeite hebben met de keuring. Ook blijft de Stairmaster een probleem. Onze aanbevelingen zijn dan ook om de keuring aan te passen; door naast de Stairmaster altijd de gewone trap aan te bieden en/of dat men niet alle onderdelen, maar bijvoorbeeld 11 van de 12 onderdelen goed moet volbrengen. En het medische aspect, het hartfilmpje en het bloedonderzoek, terug te brengen in de keuring. Dat laatste omdat wij constateren dat de M in de afkorting PPMO – namelijk het medische aspect – totaal niet aanwezig is in deze keuring. Dat geeft een vertekent beeld.

Wij vinden het onbegrijpelijk dat Brandweer Nederland, die uitdrukkelijk op zoek is naar diversiteit en vrouwen bij de brandweer, vrouwen die 20 jaar brandweerervaring hebben afkeurt omdat ze 15 seconden te lang doen over de Stairmaster. Ook vinden we het onbegrijpelijk dat een collega van 1,98 meter die niet zonder dat zijn knie even de grond raakt de tunnel kan nemen daarom afgekeurd wordt. Daarnaast vinden wij het discutabel dat een brandweervrouw die zelf amper 55 kilo weegt, met een bepakking van 40 kilo een trap van 100 treden moet betreden of een pop van 80 kilo moet verslepen. Wij hebben talloze bizarre voorbeelden van mensen die afgekeurd werden terwijl ze voor dat de PPMO keuring er was, geen enkel probleem hadden.

We willen nogmaals een oproep doen. Heb jij ook een ervaring of een voorbeeld uit jouw omgeving die je met ons wilt delen, meld dat dan per omgaande op ons meldpunt. Misschien is dit wel de laatste kans om invloed uit te oefenen op deze keuring.

In het overleg over brandweerarbeidsvoorwaarden van 28 september 2015 hebben Brandweerkamer en vakcentrales in het LOBA afspraken gemaakt over het nieuwe beloningshoofdstuk 3 van de CAR en het PPMO testprotocol. Ook is gesproken over herziening van het FLO-overgangsrecht en verlenging van de garantieregeling die daarbij hoort. (download en lees hier de gemaakte afspraken)

PPMO en stairmaster
De Arbeidsinspectie heeft enige maanden geleden het gebruik van de stairmaster stilgelegd. De stairmaster werd gebruikt in het PPMO. Het LOBA heeft 28 september ingestemd met een wijziging van het testprotocol PPMO, zodat de traplooptest met stairmaster per direct, dus vanaf nu, weer afgenomen kan worden. Een belangrijke aanpassing in het kader van de veiligheid is, dat het niet meer verboden is om de leuning beet te pakken als men in onbalans raakt. Daarnaast is afgesproken dat niet meer met een loodgordel, maar een loodharnas gewerkt gaat worden. Op basis van nader onderzoek  zullen  nog specificaties aangegeven worden, waar het loodharnas aan moet voldoen. Daar wordt later separaat over gecommuniceerd.

Bovenstaande afspraak kwam tot stand op aandringen van de VBV. Dit naar aanleiding van de vele reacties op ons meldpunt.
Mocht er bij de uitvoering van het vernieuwde protocol discussie ontstaan over de uitvoering van de traplooptest (handen aan de leuning) of dat er sprake is van ongevallen of gevaarlijke situaties, vragen wij onze leden om dit kenbaar te maken op ons PPMO meldpunt dat hier bereikbaar is.

Voor het vervolg hebben wij bij de betrokken partijen aangedrongen op een spoedige evaluatie van het gehele PPMO.

* Woensdag 11 maart 2015 hebben Brandweer Nederland, het Veiligheidsberaad, FNV-Overheid, CNV-Overheid, CMHF,  en de VBV in Apeldoorn overleg gevoerd over ‘Uitruk op maat’ en het PPMO. Brandweer Nederland heeft 13 maart jl op haar site een publicatie geplaatst met de titel ‘Update Stairmaster’. Wij als de belangenbehartiger van de Brandweer Vrijwilligers delen de conclusies in deze publicatie niet en informeren daarom onze leden over onze opvattingen aangaande het PPMO.

Als het aan de VBV ligt wordt het brandweerpersoneel niet meer blootgesteld aan een PPMO testprotocol met een sterk verhoogd risico op gezondheidsschade. De vele onveilige situaties en (bijna) ongevallen bij de testen geven aanleiding tot een spoedige evaluatie met de werkvloer. Ondanks onze waarschuwingen en die van ten minste vijf regionale Ondernemingsraden hebben werkgevers niet ingegrepen totdat uiteindelijk de Inspectie SZW de testen in de veiligheidsregio Zeeland stillegde. Wij stellen daarom de uitkomsten van de keuringen ter discussie en adviseren onze leden die afgekeurd zijn op korte termijn een veilige herkeuring aan te vragen. 

Tekentafel
Het PPMO en de Stairmaster test zagen er op de ‘tekentafel’ van het Coronel Instituut, de partijen in het Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden (LOGA) en Brandweer Nederland allemaal heel aardig uit en werden in deze kring bedacht en besloten zonder de inbreng van de VBV. Totdat op dinsdag 3 maart 2015 de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) in Zeeland het gebruik van de Stairmaster als onderdeel van het PPMO stillegde en de bedrijfsarts van de Inspectie nu bezig is om bij de betrokken organisaties na te gaan of zij aan kunnen tonen dat de keuringen en het PPMO voldoen aan de wettelijke voorschriften en kaders en hoe is geborgd dat deze veilig uit te voeren zijn.

Signalen
De Ondernemingsraad (OR) heeft een belangrijke rol in het arbeidsomstandighedenbeleid alsmede over de uitvoering van dit beleid, waarbij actief informatie wordt gewisseld. Tenminste 5 regionale Ondernemingsraden hebben hun bestuurder geïnformeerd over onveilige situaties en (bijna) ongevallen rondom de PPMO en de traplopptest. Al in oktober 2014 is een Regionaal Commandant schriftelijk in kennis gesteld van de onveiligheid van het gebruik van de Stairmaster als alternatief voor de traplooptest. Ondanks deze concrete signalen over gevaarlijke situaties en ongevallen was dit kennelijk geen reden voor de Raad Brandweer Commandanten en het Veiligheidsberaad om in te grijpen. Brandweer Nederland deed het zelfs af als ‘koudwatervrees’.

De signalen – afkomstig van haar leden – hebben de VBV aangezet tot het uitvoeren van een ‘QuickScan’ PPMO die een alarmerend aantal meldingen heeft opgeleverd. Stuk voor stuk duiden ze op een reëel gevaar voor de veiligheid en de gezondheid van de kandidaat tijdens de uitvoering van de fysieke testen. Naast kritische opmerkingen over de brandbestrijdingstest, waarbij vooral het verslepen van een pop van 80 kg klachten opleverde, leverde de ‘alternatieve’ traplooptest met de Stairmaster tientallen meldingen op van valpartijen na het verliezen van het evenwicht met 20 kg aan brandweermateriaal onder beide armen, zonder te stoppen en zonder steun te zoeken aan leuningen, waarbij in een aantal gevallen letsel werd opgelopen. Dit alles ‘gestapeld’ op de ‘standaard’ belasting van 21 kg aan persoonlijke beschermingsmiddelen zoals bluspak, laarzen, helm, handschoenen en  een aangesloten ademluchttoestel als extra verzwarende factor voor de kandidaat.

Opmerkelijk
De gebruiksaanwijzing van de Stairmaster schrijft voor dat de gebruiker zich altijd vast moet houden aan de leuningen om ernstige verwondingen te voorkomen (pag. 4 en 5). Hieruit volgt dat de veiligheidsregio noch de keuringsarts bevoegd zijn om buiten de fabrikant om het toepassingsgebied van de Stairmaster naar eigen inzicht te wijzigen; de machine is voorzien van een CE-keurmerk, die de fabrikant aanbrengt op basis van een productdossier waarvan de RI&E het belangrijkste onderdeel is. Daarom hebben wij bedenkingen bij de beoogde maatregelen zoals Brandweer Nederland in haar publicatie voorstelt.

Opmerkelijk is ook dat volgens Brandweer Nederland honderden brandweermensen zijn afgekeurd (tijdelijk, dan wel blijvend ongeschikt) terwijl met de keuringen niet werd beoogd een instrument te ontwikkelen om medewerkers af te keuren. De afspraak in het LOGA was dat werkgever en medewerker gezamelijk afspraken maken over hoe te komen tot een verbetering en daarin de werknemer te faciliteren.

Rechtspositionele gevolgen
Daarnaast constateren wij dat de afspraken zoals deze in de Raad Brandweer Commandanten en in het LOGA zijn gemaakt  niet eenduidig door de veiligheidsregio’s worden nageleefd. Nu de Inspectie SZW heeft vastgesteld dat de Stairmaster vanwege beknellings- en valgevaar niet voldoet aan de eisen, en er daarmee feitelijk sprake is van een ongeschikte onderzoeksmethode, zien wij voldoende aanleiding om de resultaten van keuringen ter discussie te stellen.

De Nationale Ombudsman oordeelde in 2010 dat de Politieacademie bij het onderdeel van de fysieke test  ‘verslepen van de pop’ onvoldoende voorzorgsmaatregelen had getroffen om de kans op (ernstig) letsel te verkleinen en daarmee had gehandeld in strijd met het vereiste van bijzondere zorg. Hierbij ging het net als bij het PPMO ook om het verslepen van een pop maar dan van 48 kg over een afstand van 5 meter.
De VBV pleit voor een onafhankelijk deskundigen oordeel over de gezondheidsrisico’s van fysieke testen bij de brandweer.

Evaluatie
Het LOGA heeft, na overleg met de branche, afgesproken de keuringen per 1 januari 2011 op te nemen in de CAR-UWO en een periode van drie jaar te nemen om de keuringen landelijk in te voeren, nadere normen te stellen en te evalueren. In februari 2010 heeft de Raad van Regionaal Commandanten (nu RBC) ingestemd met een evaluatie door de LOGA partijen in 2014. De vele meldingen van (bijna) ongevallen tijdens de fysieke testen, het feit dat de Inspectie SZW het gebruik van de Stairmaster heeft stilgelegd en onderzoekt of de keuringen en het PPMO voldoen aan de wettelijke voorschriften en kaders, geven alle aanleiding deze evaluatie per direct ter hand te nemen.

De VBV wil graag een constructieve bijdrage leveren aan de totstandkoming van een veilige keuring met draagvlak en die voldoet aan de wettelijke normen en voorschriften.

Wordt vervolgd.